همه گونه های گردو یک پایه هستند به این معنی که گل های نر تولید کننده گردو و گل های ماده تولید کننده میوه به طور جداگانه روی یک درخت ظاهر می شوند. درختان گردو عموما خود بارور و خود سازگار اما به دلیل دیکوگامی، دگر گرده افشان هستند.
بیشتر ارقامی که امروزه کاشته می شوند پروتاندر هستند، به این معنی که گل های نر قبل از پذیرش گل های ماده گرده افشانی می کنند و تعدادی از ارقام مانند چیکو و آمیگوپروتوژن هستند یعنی در این ارقام، پذیرش گل های ماده قبل از گرده افشانی گل های نر همان پایه اتفاق می افتد.
برای حداکثر کردن تعداد گرده ها در طی شکوفایی گل های ماده، در مدیریت مسائل مهمی نظیر همپوشانی گل ها و طراحی باغ توجه به چند دستورالعمل ضرورت دارد.
سنبله های گل نر (شاتون های) و دانه گرده
تک تک گل های نر کوچک موجود در سنبله های گل نر نسبتا غیر مشخص هستند. این گل ها در یک خوشه آویزان بنام شاتون جمع شده اند که به صورت جانبی روی شاخه های رشد سال قبل ایجاد می شوند. گل های منفرد گل برگ نداشته و دارای کاسبرگ های سبز فراهم اولیه است که تعداد 40 پرچم گرده زا را در هر گل احاطه می کنند. هر پرچم منتهی به یک اندام گرده زا، یعنی بساک است. در زمان رسیدن، هر یک از بساک ها شکوفا شده، صدها دانه گرده میکروسکوپی از آن آزاد می شود که توسط باد پراکنده می گردند.
پذیرش دانه گرده
گل های ماده تنها مدت کوتاهی توانایی پذیرش دانه گرده را دارند. اگر این گل ها در طی این مدت گرده افشانی نشوند، میوه تشکیل نخواهد شد. پذیرش گل های ماده را به خوبی با ظاهر عمومی کلاله می توان تشخیص داد. تا زمانی که کلاله رشد نکرده باشد، نمی تواند به طور موثر گرده های معلق در هوا را جذب کرده و باعث جوانه زنی و تولید لوله گرده شود. دانه گرده نیز نمی تواند به مدت طولانی در شرایط باغ زنده بماند، گرده هایی که در این زمان روی کلاله قرار می گیرند به احتمال زیاد زنده نخواهند ماند مگر اینکه کلاله آماده پذیرش باشد. زمانی که زایده های انتهایی کلاله شروع به جدا شدن از یکدیگر کرده و باز می شوند، پذیرش دانه گرده آغاز می شود. در این زمان لایه سطحی از ترشحات کلاله تولید می شود و دانه گرده می تواند در آن جوانه بزند.
وقتی دانه گرده برای اولین بار در زمان ظهور لکه های قهوه ای در لب های کلاله های آویزان به آن متصل می شود، عملا میوه ای تشکیل نمی شود.
این کلاله ها با یک لایه نازک ترشحات تولید شده از سلول های سطحی پوشیده شده اند مادامی که این ترشحات وجود دارند، گرده روی سطح آن باقی می ماند و اگر قوه نامیه داشته باشد، بلافاصله بعد از تماس می تواند جوانه بزند.
ریزش گل های ماده و مدیریت گرده افشانی
عبارت از ریزش زودهنگام گل های ماده تولید کننده میوه، دو تا سه هفته بعد از شکوفایی است. از آن جایی که گل های ماده در نهایت ریزش می کنند، بعضی اوقات PFA به معنی ریزش معمولی گل های ماده تعبیر می شود.
علل احتمالی زیادی مانند خسارت آفات (حشرات یا کنه ها)، بیماری (بلایت)، کمبود عناصر غذایی (کمبود نیتروژن، کلسیم، یا بر) سن درخت، سایه اندازی، عملیات هرس، تنش آبی، رقابت درختان موقت برای عناصر غذایی، ناسازگاری دانه گرده یا عدم گرده افشانی را حذف کنند.
ریزش گل های ماده دو نکته
* اولا ضایعات ناشی از ریزش گل های ماده در مناطق و سال های مختلف تفاوت دارد. در بعضی مناطق ریزش گل های ماده شدید است. و بعضی از سال ها به عنوان "سال ریزش گل های ماده نامناسب" است، که ضایعات ریزش گل های ماده گسترده بوده است.
* ثانیا، محققین مشخص کرده اند که ریزش گل های ماده مختص رقم سر نیست گرچه در باغات سر شدیدتر است، ریزش گل های ماده کم و بیش در بسیاری از ارقام دیگر نیز رخ می دهد.
ریزش گل های ماده ممکن است در اثر زیادی دانه گرده روی گل های ماده ایجاد شود. ریزش گل های ماده با زیادی دانه گرده همبستگی مثبتی دارد، واکنش ارقام گردو به زیادی گرده متفاوت است و ریزش گل های ماده با منبع دانه گرده مرتبط نیست.
دانه گرده عامل مهمی در ایجاد ریزش گل های ماده به ویژه در سر و هم در سایر ارقام است. دانه گرده زیاد، ریزش گل های ماده را افزایش می دهد.
نقش دانه ی گرده و ریزش گل های ماده
ریزش گل های ماده با افزایش فاصله از یک منبع گرده کاهش می یابد. سطح ریزش گل های ماده از باغی به باغ دیگر و از سالی به سال دیگر متفاوت است. در تمام موارد بروز ریزش گل های ماده همیشه با افزایش فاصله از گرده دهنده به طور معنی داری کاهش می یابد. ریزش گل های ماده معمولا در فاصله حدود 80 متر از گرده دهنده به تعادل می رسد.
ریزش گل های ماده با تعداد دانه گرده همبستگی مثبتی دارد. شمارش تعداد دانه گرده روی گل های ماده نشان می دهد که بالا بودن ریزش گل های ماده با بالا بودن تعداد دانه گرده همبستگی دارد.
ریزش گل های ماده عملکرد را کاهش می دهد. عملکرد ردیف های دارای ریزش گل های ماده زیاد که نزدیک به ردیف گرده دهنده قرار دارند از ردیف هایی که فاصله بیشتری از ردیف گرده دهنده دارد، پایین تر است.
کاهش میزان دانه گرده، ریزش گل های ماده را کاهش داده و عملکرد را افزایش می دهد.
مدیریت تعداد دانه گرده
دانه گرده در باغ معمولی از دو منبع اصلی تامین می شود : رقم گرده دهنده و خود درختان سر.
آماده شدن دانه های گرده های خود رقم سر از سالی به سال دیگر متفاوت است، که به وسعت هم پوشانی بین دوره های شکوفایی گل های ماده و نر در داخل خود رقم سر بستگی دارد.
حذف درختان گرده دهنده
این عمل می تواند موثر واقع شود و راه حل دائمی برای کاهش ریزش گل های ماده باشد. گرده دهنده ها در عملکرد در واحد سطح تاثیر دارند، و در صورت حذف آنها بخشی از محصول از دست خواهد رفت. علاوه بر آن، وجود مقداری دانه گرده برای تشکیل میوه ضرورت دارد. این واقعیت تاکید دارد که در طرح باغ باید از گرده دهنده ها استفاده شود.
گل نر با شیکر
ریزش گل های ماده در سایر ارقام گردو
در مورد نقش دانه گرده در ریزش گل های ماده، ارزیابی مجدد نقش ارقام گرده زا در باغات گردو ضرورت دارد. دانه گرده برای تولید محصول گردو لازم است. گردو درختی است که با باد گرده افشانی می شود.
* چه مقدار هم پوشانی گل نر و ماده در رقم اصلی مورد انتظار می تواند باشد؟ اگرچه گردوها به مقدار زیادی دیکوگام هستند، دوره های گل دهی و ریزش گرده اغلب به مقدار قابل توجهی هم پوشانی دارند تا گرده لازم برای همه به غیر از تعداد بسیار اندک گل های آخر را تامین کنند.
* حساسیت رقم اصلی به ریزش گل های ماده چه میزان است ؟ یک باغدار که می خواهد رقم حساس بکارد در بسیاری از شرایط باید از گرده زا صرف نظر کند.
* دانه گرده با باد منتقل می شود. در مناطقی با گردو کاری وسیع، در زمان شکوفایی گل ها ماده مقدار زیادی دانه گرده در هوا پراکنده است. این مقدار دانه گرده ممکن است کافی باشد، یا ممکن است به تعداد اندکی گرده زای اضافی نیاز باشد تا تشکیل میوه در حد بهینه حاصل شود.
زمان احداث یک باغ جدید یا اجرای هرگونه عملیاتی برای کاهش مقدار دانه گرده در وضعیت خاص موجود، با مشاوران مزرعه این منطقه جهت دریافت توصیه های لازم برای شرایط خاص خود مشورت کنید.
گردو دارای پوست سبز، پوست چوبی، و مغز خوراکی است. کل میوه با پوست سبز از گل های ماده نمو می یابد. خلاصه این فرآیند به این صورت است : پوست سبز از گریبانه مویی نمو می یابد که خامه را احاطه کرده اند، میوه بعد از باروری تخمدان نمو می یابد، و مغز خوراکی میوه از تخمک بارور شده مشتق می شود. بذر شامل دو بخش است، پوسته قهوه ای، که پوشش بذر است و یک جنین گیاه. این جنین به نوبه خود شامل دو بخش است : دو برگ بذری (لپه ها) بزرگ و گوشتی و یک محور جنینی کوتاه دارای یک آغازه ریشه و ساقه است .