به طور کلی گیاهان به دو روش تکثیر می شوند: جنسی و غیر جنسی. در طریقه ی جنسی، از بذر گیاه برای تکثیر ان استفاده می شود . چون بذر خود از تلاقی دو ترکیب گامت نر و گامت ماده به دست می آید، گیاهان حاصل از بذر هم به طور کلی غالب شبیه پایه ی مادری نمی شوند.
در تکثیر غیر جنسی از سایر اندام های گیاه (به جز بذر)؛ مانند ریشه ، ساقه، برگ و حتی بافت یا یک سلول گیاه استفاده می شود. در این روش ها، گیاهان به دست آمده از نظر ساختار ژنتیکی کاملاً شبیه پایه ی مادر ی هستند. مجموعه ی گیاهانی را که به روش غیر جنسی یا رویشی از یک ماده حاصل می شود ، همگروه یا کلون (Clone) می نامند.
تکثیر جنسی در گیاهان
الف) مزایای روش تکثیر جنسی
- کم هزینه تر از روش تکثیر غیر جنسی است.
- انبار کردن و نگهداری بذر برای مدت طولانی امکان پذیر است؛ ولی این کار برا ی سایر اندام های گیاه اغلب با مشکلاتی روبه رو است.
- چون بیماری های ویروس از طریق بذر انتقال نمی یابد، بنابراین ، در واقع یک نوع عمل ویروس زدایی در این روش صورت می گیرد.
ب) معایب روش تکثیر جنسی
- بخشی از صفات گیاهان حاصل از بذر ، در گیاهان درگرگشن یا هتروزیگوت (Heterozigote) به پایه ی مادری و بخشی به پایه ی پدری گیاه شباهت دارد.
- مدت زمان لازم برای بالغ شدن و باردهی گیاه طولانی است.
- مرغوبیت میوه ی این درختان کمتر از پایه ی مادری است.
- روش تکثیر جنسی برای بعضی از درختان میوه شدنی نیست؛ مانند انگور بیدانه و پرتقال رقم واشنگتن ناول.
تکثیر غیر جنسی ( رویشی ) در گیاهان
معایب و محاسن روش تکثیر غیر جنسی
معایب روش تکثیر غیر جنسی همان مواردی است که در محاسن روش تکثیر جنسی گفته شده و محاسن روش غیر جنسی همان معایب روش تکثیر جنسی هستند.