انواع تمشک
از انواع تمشکها آنچه در شمال ایران به چشم می خورد، دو نوع است: نوع اول تمشکهای دانه ریز که زودرسترین تمشکها هستند و نزدیک به 2 هفته زودتر به بازار می آیند و نوع دوم، تمشکهای دانه درشت هستند و 2 هفته پس از دانه ریز، می رسند. مقصود از دانه ریز یا دانه درشت، کوچکی و بزرگی هر حبه تمشک نیست بلکه هدف تک تک میوه های موجود در هر میوه مرکب است که در نوع اول، ریزتر و در نوع دوم، درشت تر است.
هر تمشک از تعداد زیادی میوه تکشیل می شود که جمعاً یک حبه را به وجود می آورند و ما جمع آنها در یک حبه را یک تمشک می نامیم. برای 2 نوع تمشک فوق هنوز نامی انتخاب نشده است. از انواع تمشکهای خارجی، معروفترین و مهمترینشان عبارتند از:
1- THEODDR REIMER: نسبتاً در مقابل سرمای شدید زمستانی مقاوم است. فوق العاده پر محصول و حتی پرو محصولترین واریته تمشکهاست. به همین دلیل، هم برای ایجاد باغهای تمشک توصیه می شود. دارای قدرت رشد بسیار قوی است. به طوری که در ازای شاخه های رونده آن به 4 تا 8 متر هم می رسد.
در امریکا به نام هیمالیا مشهور است. دارای خارهای بسیار تیز است. این واریته، دیررس بوده و میوههای مرکبشان، درشت و تقریباٌ کروی با رنگی سیاه تیزه براق به تعداد خیلی زیاد، اغلب حتی بیش از یک صد میوه در خوشه، از شاخه های فرعی آویزان می شوند. میوه هایی که در قسمت بالای بوته آویزانند، زودتر می رسند و بعداً به ترتیب هر چه به سمت پایینتر می آییم دیرتر می رسند به طوری که دوران میوه چینی 7 تا 9 هفته می تواند طول بکشد.
واریته های دیگر هم وجود دارند که مهمترین آنها تمشک بدون خار است. چیدن میوهها در این واریته، خیلی آسان بوده ولی به تجربه شخصی میوه های آن از مزه ممتازی برخوردار نیستند و باز با اتکا، به تجارب شخصی می خواهم بگویم که مثل اینکه رابطه مستقیمی بین تعداد خارها در واحد طول شاخه های تمشک و مزه میوه های آن وجود دارد به طول هرچه تعداد خارها در واحد طول زیادتر باشند، مزه میوهها نیز خوشمزهتر است.
2- WILSON: زودرسترین واریته تمشک است. میوه هایش حتی در نیمه دوم خرداد ماه می رسند. بزرگی آن متوسط و سیاه رنگ هستند و با شکل بیضی دراز پرآب و شیرین و معطر است بوته آن رشدی متوسط دارد. در مقابل سرمای زمستانی بسیار مقاوم بود و بسیار پر محصول است.
3- MAMMOUTH: اصل آن از آمریکای شمالی است میوه هایش حدود 15 روز بعد از ویلسن می رسند. برگهایش خیلی بزرگ بوده و بوته پرمحصول است. میوه هایش از ویلسن کمی بزرگترند. معطر هم هستند. بهتر از سایر واریته ها در زمینهای شنی محصول می دهند. مقاومت آنها در مقابل سرمای شدید زمستانی نسبتاً کمتر است.
علاوه بر تمشک آبی رنگ که در ایران بویژه در شمال فراوان است، در کشورهای اروپای غربی و شمالی تمشکهای دیگری به رنگهای قرمز و زرد وجود دارند. از این هم گذشته، تمشکهای آبی رنگی وجود دارند که اصلاً خار ندارند ولی اینها مزه جالبی هم ندارند به همین دلیل، از آن استقبال چندانی نشده است.