خرید نهال

احداث باغ (orchard establishment) آلو

انتخاب محل احداث باغ به دو روش انجام می شود.

• روش مشاوره ای: بر اساس سابقه کشت و بازدید باغ های منطقه و بررسی رشد و عملکرد درختان و کیفیت محصول در نهایت درخت میوه مناسب را برای آن منطقه انتخاب می شود.
• استفاده از پارامترها و مشخصات اقلیمی و خاکی منطقه: ابتدا مشخصات اقلیمی آن منطقه و نوع خاک بررسی و گونه درخت مناسب آن شرایط انتخاب می شود.

عوامل موثر در انتخاب محل باغ آلو

• عوامل اقلیمی
• موقعیت محل احداث باغ
• عوامل مربوط به خاک محل احداث باغ
• عوامل اقتصادی
• عوامل مکانیزاسیون، تجهیزات و نیروی انسانی

عوامل اقلیمی

مهم ترین عامل در احداث باغ اقلیم (آب و هوا) است. هر گونه گیاهی در مناطق خاصی قابلیت پرورش دارد و باید مکان احداث باغ با شرایط اقلیمی مناسب برای آن گونه درخت میوه تطابق داشته باشد. شرایط اقلیمی و طول دوره رشد علاوه بر تاثیر در شرایط رشد و نمو در جمعیت آفات و بیماری های آن منطقه نیز تاثیر دارند، بنابراین اولین شرط احداث باغ، اقلیم مناسب برای کشت گونه درخت میوه مورد نظر می باشد. به منظور دسترسی به عملکرد و کیفیت بالا، انتخاب مکان مناسب ضروری است و عدم توجه به اقلیم مناسب منجر به شکست در باغداری می شود. برای انتخاب محل احداث باغ در نظر گرفتن معیارهای اقلیمی زیر لازم و ضروری است.

• نیاز سرمایی آلو:

مقاومت آلوها به سرما مشابه درختان سیب است، لذا در مناطقی که سیب کشت می شود می توان به کشت آلو مبادرت ورزید. سرمای زمستانه باید به حدی باشد که نیاز سرمایی درخت آلو را تامین کند. نیاز سرمایی ارقام آلوی اروپایی کمتر از سیب و نیاز سرمایی آلو ژاپنی کمتر از آلو اروپایی است و به طور کلی نیاز سرمایی آن ها بین 500 تا 1800 ساعت دمای کمتر از هفت درجه سانتی گراد است. اگر زمستان گرم باشد به طور غیر عادی اشکالات زیر برای درخت ایجاد می شود.

• گلدهی به تاخیر می افتد.
• درصد گلدهی و تشکیل میوه کاهش می باید.

موثرترین دما برای رفع نیاز سرمایی 7-4 درجه سانتی گراد است.

• واحد گرمایی :

واحد گرمایی عبارتست از مجموع متوسط درجه حرارت های بالاتر از صفر فیزیولوژیکی گیاه، از زمان باز شدن جوانه های گل تا زمان برداشت محصول.

صفر فیزیولوژیکی نیز حداقل دمایی است که درخت برای باردهی می تواند تحمل کند. می توان گفت صفر فیزیولوژیک کمترین درجه حرارتی است که در آن جوانه های گل سرما دیده یک درخت باز می شوند با کمترین درجه حرارتی که در آن بذور سرما دیده یک گیاه جوانه می زنند، صفر فیزیولوِژیکی آلو حدود 5/4 درجه سانتی گراد است.

• دمای حداقل زمستان آلو:

آلو نیز همچون سیب به سرمای زمستان مقاوم است. حداقل دمای زمستان بر روی بقا و سلامت گیاهان تاثیرگذار است و حداقل دمای زمستان بستگی به گونه و رقم میوه متفاوت است. به طور کلی آلو در زمستان تا دمای 35- درجه سانتی گراد را تحمل می کند.

• وجود سرمای دیررس بهاره آلو:

سرمای دیر رس بهاره بر روی عملکرد موثر بوده و به گل ها خسارت می زند. بیشتر آلوهای ژاپنی با خطر سرما زدگی بهاره مواجه هستند. آلوهای اروپایی چون حدوداً بعد از هلو گل می دهند با مشکلی در این خصوص مواجه نیستند. دمای خطرناک در زمان متورم شدن جوانه ها 5- تا 6- درجه سانتی گراد، دمای خطرناک در مرحله غنچه (پاپ کورن) 5/2- درجه سانتی گراد، دمای خطرناک در زمان تمام گل 5/1- درجه سانتی گراد و دمای خطرناک در زمان میوه تازه تشکیل شده 1- درجه سانتی گراد است.

• طول فصل رشد آلو:

طول فصل رشد برابر است با فاصله بین آخرین سرمای بهاره تا اولین سرمای پاییزه، طول فصل رشد بایستی متناسب با رقم های زودرس و یا دیررس انتخاب شود. طول دوره رشد در آلو بسته به ارقام مختلف بین 80 تا 140 روز است. میزان واحد گرمایی در طی فصل رشد برای ارقام میوه با زمان های مختلف رسیدن متفاوت است. مناطق معتدل خنک مناسب برای کشت آلو هستند. به منظور جلوگیری از بیماری پوسیدگی قهوه ایی باید آلو را در مناطقی که دارای تابستان های نسبتاً گرم و خشک باشند، کشت نمود. طول فصل رشد با درجه روز (degree day) و یا واحد گرمایی (heat unit) تعیین می شود که بیان کننده نیاز گرمایی رقم از زمان تشکیل میوه تا زمان رسیدن میوه است. در منابع درجه روز برای آلو حدود 4000 درجه روز بیان شده است.

• نور برای رشد  آلو:

شدت و کیفیت نور در تشکیل جوانه های گل و رنگ آمیزی میوه موثر است.

موقعیت محل احداث باغ

• عرض جغرافیایی:

با افزایش عرض جغرافیایی میزان دما و شدت نور کاهش پیدا می کند.

• ارتفاع از سطح دریا:

به ازا هر 100 متر افزایش ارتفاع، دمای منطقه به میزان 5/0 درجه کاهش می یابد.

• دوری یا نزدیکی به آب های سطحی:

مخازن بزرگ آب های سطحی مثل دریا، دریاچه ها، تالاب های دائمی و رودخانه های خیلی بزرگ می توانند سبب تعدیل دمای محیط و ملایم شدن هوا شده و لذا کشت میوه را در عرض های جغرافیایی نامناسب امکان پذیر می سازد.

• شیب زمین:

شیب های جنوبی طول فصل رشد طولانی تری دارند، ولی خطر سرماخوردگی بهاره در این شیب های بیشتر است. شیب های شمالی درست برعکس شیب های جنوبی هستند. شیب های شرقی – غربی حد فاصل شیب های جنوبی و شمالی می باشند.

• میزان شیب:

اگر زمین شیبی حداکثر تا پنج درصد داشته باشد مشکلی در احداث باغ ایجاد نشده و کشت درختان میوه بدون انجام عملیات مقدماتی چندانی قابل توجه انجام است. اگر اراضی شیبی برابر پنج تا هشت درصد داشته باشد بدون هیچ محدودیتی از نظر شیب قابلیت احداث باغ را دارا می باشند. ولی در شیب های بالای هشت درصد (شیب های بیشتر) بایستی عملیات تسطیح انجام و کشت روی خطوط هم تراز (خطوط تراز یا کنتور) انجام شود و در شیب های تند (بیش از 40 درصد) با انجام تراس بندی زمین، احداث باغ امکان پذیر می باشد و کشت درختان بر روی تراس انجام شود. برای محاسبه شیب زمین اختلاف ارتفاع بین دو نقطه مورد نظر بر فاصله دو نقطه از هم تقسیم می شود. شیب پنج درصد یعنی در هر 100 متر طول پنج متر اختلاف ارتفاع وجود دارد. هیچ گاه در دره ها نباید درخت کاشت، زیرا درون دره ها سرما جمع می شود. کوهپایه ها مناطق خوبی برای درختکاری هستند.

• وجود بادهای غالب منطقه:

در صورتی یک منطقه بادخیز بوده و بادهای غالب دارای جهت وزش مشخصی باشند، برای کشت در آن منطقه باید از درختان بادشکن استفاده کرد. باد شدید باعث افزایش تعرق و کاهش آب در گیاه شده درخت کاهش رشد داشته و دیر میوه دهی را به همراه دارد.

• باد شکن:

بادشکن برای حمایت باغ از اثرات سوء بادهای شدید به کار می رود. بادشکن مانعی است که عمود بر جهت باد غالب ساخته می شود. یک بادشکن وقتی نقش خود را به خوبی ایفا می کند که به طور صحیحی طراحی شده و دائماً در حالت بهینه نگهداری شود.

بادشکن خسارت ناشی از اثرات مکانیکی باد را کاهش می دهد. با توجه به اینکه گرده افشانی درختان آلو و گوجه با زنبور عسل انجام می شود، لذا حذف درصد بالایی از شدت باد توسط بادشکن نه تنها به گرده افشانی آسیبی نمی رساند بلکه با کاهش شدت باد به فعالیت حشرات گرده افشان کمک نموده و گرده افشانی بهتر انجام می شود.

از جمله اثرات منفی باد به درختان می توان به موارد زیر اشاره کرد. آسیب به درختان، آُسیب به خاک، افزایش تبخیر، از دست دهی دما با کاهش دما که بر رشد گیاه، نمو گل، انتقال دانه گرده با کاهش فعالیت حشرات گرده افشان، رشد لوله گرده، افزایش ریزش گل و میوه اثر دارد.

• انواع بادشکن: بادشکن ها به دو دسته اند.
• بادشکن های غیر زنده (مصنوعی):

بادشکن های مصنوعی شامل دیوارهای سنگی، فلزی، چوبی، پلاستیکی، حصیری یا دیوارهایی که از شاخه های بریده شده درختان در منطقه ساخته شده است، می باشد. این نوع بادشکن، حفاظت فوری از درختان را برقرار می کند. مزیت این بادشکن ها این است که برای جذب آب و عناصر غذایی با درختان رقابت نمی کنند و می توانند به صورت دائمی و یا موقت به کار روند.

• بادشکن های زنده یا درختی:

بادشکن های زنده معمولاً یک یا چند ردیف درخت مقاوم است که عمود بر جهت باد اصلی کشت می شود. در استفاده از این بادشکن ها باید به نکات زیر توجه نمود.

• درختان سازگار با شرایط آب و هوائی منطقه مورد نظر انتخاب گردد
• برای انتخاب نوع درخت باید از اطلاعات محلی در مورد گونه های کشت شده در منطقه استفاده شود.
• دارای ریشه های عمودی و عمیق باشد تا ضمن استفاده از آبهای زیرزمینی با درختان محافظت شده، از نظر آب و مواد غذایی رقابت کمتری داشته باشد.
• از درختانی باید استفاده نمود که در تمام جهات دارای شاخه های گسترده باشد و رشد آن تا ارتفاع مورد نیاز طراحی شده باشد برسد. ضمناً در مقابل باد نیمه تراوا باشد.
• مقاوم به سرما و گرما باشند و در مناطق داری خاک شور به شوری خاک حساس نباشد.
• فرم تنه درخت بادشکن بنحوی باشد که در قسمت تنه اصلی لخت و بدون شاخ و برگ باشد. این نوع فرم درخت تضمینی برای حالت تراوا بودن بادشکن است که می تواند منطقه وسیع تری در پشت بادشکن را محافظت نماید.

در طراحی فیزیکی یک شبکه بادشکن زنده و یا غیر زنده از نظر ابعاد بادشکن و خصوصیات باد اغلب اعم از سرعت و جهت باد و وسعت منطقه ای که نیاز به محافظت دارد باید موارد زیر توجه قرار گیرد:

• ارتفاع باد شکن: طول منطقه حفاظت شده در پشت بادشکن بستگی دارد. یعنی هرچه ارتفاع بادشکن بلندتر باشد، طول منطقه حفاظتی بیشتر خواهد بود. طول منطقه محافظت شده در پشت بادشکن معمولا مضربی از ارتفاع بادشکن است که تقریباً پاره ای از منابع میزان آنرا بین 10 تا حدود 20 برابر ارتفاع بادشکن در پشت آن ذکر نموده اند.
• طول بادشکن: ظاهراً باید طول بادشکن برابر عرض منطقه مورد حفاظت باشد، ولی تجربه نشان داده که این طول باید بیشتر باشد. زیرا همانگونه که بررسی های علمی نشان داده است در دو انتهای بادشکن سرعت اولیه باد در حدود 20 درصد افزایش می یابد. معمولاً شکل منطقه حفاظت شده به طور تقریبی مثلثی خواهد بود.
• عرض یا ضخامت بادشکن: بررسی ها نشان داده است که عرض با ضخامت بادشکن تاثیری در کاهش سرعت باد ندارد، بلکه تراکم نسبی بادشکن یکی از عوامل مهم در کاهش میزان سرعت باد موثر است، ولی با وجود این سعی می شود که بادشکن ها را ضخیم (به طور غالباً از چند ردیف درخت تشکیل می شود) طراحی نمود. یکی از معایب عمده بادشکن های با ضخامت زیاد این است که درصد زیادتری از سطح زمین را اشغال می نماید و بهمین نسبت نیز نگهداری و آبیاری آن ها نیز مشکل تر و دارای هزینه زیادتری است، ولی در مقابل مقاومت ودوام آن در مقابل باد بهتر است. استفاده از تنها یک ردیف درخت برای احداث بادشکن نیز خطرپذیر است و احتمال دارد بر اثر وزش بادهای بسیار شدید و سایر عوامل محیطی از بین برود.

در دو انتهای بادشکن سرعت باد در حدود 20 درصد بیش از سرعت باد در منطقه باز است. بنابراین لازم است که طول بادشکن را نسبت به عرض محوطه ای که قرار است حفاظت گردد، قدری بیشتر انتخاب کنیم تا گیاهانی که در پناه آن قرار دارند از پوشش موثرتری برخوردار باشند. بادشکن را باید طوری انتخاب نمود که درستدر جهت عمود بر باد غالب احداث شود. اگر قرار است که جاده ای از بین بادشکن عبور نماید بهتر است که بصورت مایل از بین دیواره های بادشکن عبور کند، زیرا وجود فضای باز ممتد در بین شبکه بادشکن باعث می شود که سرعت باد افزایش پیدا کند.

• وجود آب کافی و مناسب برای آلو:

دسترسی به منابع آبی کافی و با کیفیت مطلوب یکی از شرایط لازم برای احداث باغ است. نیاز آبی درختان و همچنین مقاومت آن ها به کم آبی و املاح موجود در آب متفاوت است. میزان بارش (بازان ، برف و ...) در پراکنش و رشد گونه های مختلف متفاوت است.

عوامل مربوط به خاک محل احداث باغ آلو

انتخاب خاک مناسب برای کشت گونه درخت میوه در موفقیت باغداری نقش عمده ای دارد و عکس العمل درختان میوه به شرایط مختلف خاکی متفاوت است. قبل از احداث باغ می بایستی اطلاعات کامل و جامع در زمینه خاک منطقه بدست آورد. اطلاع از تاریخچه کشف محصول در زمین مورد نظر مهم است. انجام آزمایش و تجزیه خاک ضروری می باشد. در صورتی که در زمین مورد نظر قبلاً باغ احداث شده باشد، آن زمین ممکن است حاوی انواع عوامل بیماری زا (قارچ ها، نماتدها و ...) باشد. بنابراین سه تا چهار سال نباید دراین زمین ها باغ احداث نمود و یا اینکه می بایست به ضدعفونی این گونه خاک ها اقدام نمود.

معیارهای مرتبط با خاک برای انتخاب محل باغ آلو

• بافت خاک:

مناسب ترین بافت خاک لومی شن و یا شن لومی می باشد. به طوری که درختان میوه خاک های سنگین و با زهکشی ضعیف را تحمل نمی کنند. درختان به خاک های سنگین و با زهکشی ضعیف مقاومت متفاوت دارند. بهترین بافت خاک لومی شنی یا شن لومی است پس از آتن خاک سیلتی شنی رسی مناسب است. آلو نسبت به سایر درختان هسته دار خاک های سنگین تر را بهتر تحمل می کند.

• عمق خاک:

عمق بین 5/2-1 متر برای گسترش مناسب ریشه ها مورد نظر نیاز است.

• سطح سفره آب زیرزمینی یا سطح آب های زیرزمینی:

سطح آب های زیرزمینی بایستی پایین تر از محدوده توسعه ریشه درخت گونه مورد نظر باشد. سطح آبهای زیرزمینی حداقل باید 90 سانتی متر پایین تر از سطح خاک باشد، به طوری که عمق خاک برای کشت درختان آلو باید یک تا دو متر باشد.

• عدم وجود لایه های سخت:

خاک باید فاقد لایه های سیمانی (hard pan)  یا کفه های رسی (clay pan) بوده و یا این لایه ها در عمق حداقل یک متر به پایین قرار داشته باشند.

• زهکشی مناسب:

به طور کلی درختان میوه در خاک های سنگین با زهکشی ضعیف رشد خوبی ندارند.

• تهویه مناسب:

برای توسعه ریشه و افزایش تارهای کشنده تهویه مناسب ضروری است.

• وضعیت خاکدانه ها و درصد مواد آلی مناسب زشد درختان آلو:

خاک های فقر از مواد آلی، مناسب رشد درختان آلو نیستند، بنابراین مصرفکودهای دامی در باغ ها توصیه می شود.

• اسیدیه خاک:

در خاک با اسیدیه بین 2/6 تا 2/8 قابلیت کشت آلو وجود  دارد. Ph  حدود 2/6 بهترین ph  برای جذب عناصر فلزی مثل آهن، منیزیم، مس روی (کاتیون ها) است. هر چه ph بالا رود و خاک قلیایی شود، در جذب کاتیون ها اختلال ایجاد می شود. افزایش Ph خاک می تواند باعث کاهش رشد، ایجاد علائم کمبود عناصر غذایی بخصوص آهن در برگ ها و تا حدودی باعث کاهش محصول گردد.

• آهک خاک

میزان تحمل آهک و بی کربنات موجود در خاک در ارقام مختلف متفاوت است. زیادی آهک باعث نکروز گیاه و حالت ابلق شدن برگ ها می شود.

عوامل اقتصادی

علاوه بر نکات فنی مطرح شده در احداث باغ، بعضی نکات و جنبه های اقتصادی وجود دارد که تاثیر آن کمتر از نکات فنی نیست. از جمله این مسائل می تواند در انتخاب منطقه برای کاشت یک درخت میوه خاص مد نظر قرار گیرد می توان به قدرت جذب بازار، وجود راه های ارتباطی و هزینه حمل ونقل، ظرفیت های سردخانه های موجود در منطقه و  وجود کارخانه های تبدیلی یا فرآوری اشاره کرد. توجه به عوامل اقتصادی در احداث باغ منجر به کاهش هزینه های باغداری خواهد شد.

هزینه های احداث و پرورش درخت میوه عبارت از هزینه های احداث و گود برداری، هزینه نصب و کاشت نهال، هزینه نگهداری (آبیاری، کوددهی، مبارزه با آفات و بیماری ها )هزینه های برداشت و نگهداری محصول و هزینه های بازاریابی و بازاررسانی است.

بازار مصرف شامل بازارهای محلی و بازارهای دوردست می باشد و تولید محصولات باغبانی برای یکی از چهار منظور زیر تولید می شوند.

• صدور به بازارهای محلی برای مصرف تازه خوری
• صدور به بازارهای دوردست برای مصرف تازه خوری
• ارسال به کارخانه های فراوری و تهیه کمپوست، آب میوه و سایر فرآورده های جنبی
• نگهداری در انبار و ارسال به موقع و خارج فصل در بازار

عوامل نیروی انسانی، مکانیزاسیون و تجهیزات

عملیات مورد نیاز در مرحله کاشت شامل گود برداری، تسطیح و زیر شکن و در مرحله داشت شامل سمپاشی، محلول پاشی، هرس و مبارزه با علف های هرز است. متناسب با هر عملیات به نیروی انسانی و تجهیزات متناسب با آن نیاز است.