خرید نهال

گرده افشانی درختان میوه 

تولید مثل جنسی و  بقای میوه بر روی درخت،منوط به  وجد دانه می باشد که در اثر گرده افشانی و تلقیح تخمک حاصل می شود. در اثر پاره شدن بساک ها و آزاد شن دانه های گرده که متقارن با باز شدن کامل گل (Anthesis)است،عمل گرده افشانی (Pollination) آغاز می شود. در برخی از درختن میوه ،نوع دانه گرده در کیفیت دانه و یا گوشت میوه می تواند تاثیر گذار باشد آن را پدیده ردگذاری (Xenia)می نامند . برای مثال اگر بادام مغز شیرین توسط دانه های گرده بادام مغز تلخ گرده افشانی شود،میوه های حاصل دارای مغز تلخ خواهند بود.تاثیر نوع گرده در کیفیت گشت میوه را فراردگذاری (Metaxenia)می نامند . برای مثال نوع دانه گرده پایه های نر درخت خرما در کیفیت میوه پایه های ماده تاثیر گذار می باشد. پدیده فراردگذاری در میوه های خزان دار به وجود نمی آید. برای بقای میوه و رشد و نمو آن عمل گرده افشانی و تلقیح شرط اساسی می باشد . با این وجود برخی از گونه ها میوه های بی دانه یا بکربار حاصل می کنند. این نوع میوه ها به طور طبیعی اکسین بیشتری سنتز می کنند. بکرباری (Parthenocarpy)درختان میوه به روش های زیر ممکن می باشد.

-بکرباری رویشی یا خودبخودی (Autonomic parthenocarpy):در این روش میوه بدون عمل گرده افشانی و تلقیح حاصل می شود مثل نارنگی اونش یا ساتسوما،پرتقال و اشنگتن ناول ،موز ،برخی ارقام خرمالو ،برخی ارقام سیب ،گلابی ویلیامز و یرخی ارقام انجیر.

-بکرباری اختیاری (Facultative parthenoearpy):در این روش در صورت امکان گرده افشانی میوه های دانه دار و در صورت عدم امکان گرده افشانی میوه های بی دانه به وجود می آید مثل میوه های آناناس.

-بکرباری تحریک شده (Stimulative parthenocarpy):در این روش با محلوب=ل پاشی مواد محرک (مثل مشتقات مصنوعی اکسین ها )میوه های بی دانه تشکیل می شود. این عمل در ارقام انجیر ،توت فرنگی قابل اجرا می باشد و اکسین پاشیده شده سبب تحریک رشد تخمدان می گردد .

-بکرباری کاذب (Stenospermocarpy):در این نوع بکرباری گرده افشانی و تلقیح انجام می گیرد . اما تخمک تلقیح یافته در مرحله ای از رشد دچار سقط جنین گردیده و از رشد باز می ماند. بکرباری کاذب را می توان در ازقام بی دانه انگور ،همچون رقم انگور بیدانه سفید و قرمز مشاهده کرد.

در برخی از ارقام درختان میوه برای افزایش کمیت و کیفیت میوه و نیز برای برطرف کردن ناسازگاری بین دانه گرده و مادگی از دانه های گرده ارقام دیگر همان درختان میوه استفاده می شود که آنها را ارقام گرده دهنده یا گرده زا (Pollinizer)می نامند . درختان میوه سیب ،گیلاس ،گلابی و بادام برای گرده افشانی بهتر ،نیاز به ارقام گرده زا دارند . عامل گرده افشانی (Pollinartor)که موجب انتقال دانه گرده از رقم گرده زا به رقم مورد نظر می شود در درختان میوه ،باد و یا حشرات می باشد.

گرده افشانی توسط باد (Wind pollination)

درختان گرده افشانی شونده توسط باد (Anemophilous) معولاً فاقد گلبرگ بوده ،مادگی گل دارای کلاله وسیع می باشد و در ضمن تعداد دانه های گرده تولید شده بیشتر و وزن کمتری دارند . باد گرده افشانی (Anemophily) در درختان میوه نظیر فندق ،گردو ،پسته ،توت و بلوط انجام می گیرد . در برخی از گیاهان همانند توت فرنگی و آلوی ایتالیایی علاوه بر گرده افشانی توسط حشرات ،بادگرده افشانی نیز مشاهده می شود.

در فندق از هر سلول مادر گرده در حدود 250000 دانه گرده حاصل می شود و این دانه های گرده توسط باد از گل های نر به گل های ماده منتقل می شوند . در صورت تغییر منطقه رشد فندق ها ،میزان گرده افشانی کاهش می یابد . زیرا درختانی که توسط باد گرده افشانی می شوند در یک منطقه خاص سازگاری طبیعی پیدا می کنند . فندق نیز تغییر محل آنها ،در شرایط مر طوب ، موجب سنگین شدن دانه های گرده و عدم انتقال آنها می شود . دانه های گرده در ارقام فندق که در شرایط آب و هوای معتدل و زمستان های سرد نباشد ،از آذر ت بهمن ماه و در مناطق سردسیر اوایل بهار آزاد می شوند. گل های ماده فندق نیز از دی تا اوایل بهار آماده پذیرش دانه گرده هستند . لوله گرده تا اواخر بهار در حالت رکورد باقی می ماند و میوه فندق در اواخر بهار شروع به تشکیل نموده و رشد و نمو می کند.

گرده افشانی حشرات (Insect pollination)

درختان گرده افشانی شونده توسط حشرات (Entomophilous)معمولاًدارای گلبرگ و حاوی نوش جای هستند و موجب جلب حشرات و بویژه زنبورهای عسل می شوند . حشره گرده افشانی (Entomophily)را می توان در درختان میوه سیب ،گلابی ،گیلاس ،آلو ،گوجه ،هلو و شلیل مشاهده کرد. گل های درختان حشره گرده افشان حاوی اندام های نر و ماده هستند و وجود کندوهای عسل به تعداد 4-3 عدد در هر هکتار با فواصل 100 متر در باغات میوه ،در تولید بیشتر محصول تاثیر فراوانی دارد . باده های تند ،موجب حرارت های کمتر از 10 درجه سانتی گراد ،روزهای ابری و بارندگی موجب کاهش فعالیت زنبورهای عسل می گردد. برای فعالیت موثر زنبورهای عسل ،علف های هرز گلدار در کف باغ قبل از قراردادن کندوها ،باید حذف گردند تا زنبورها متوجه گل های درختان میوه شوند. در ارقام اهلی انجیر ،محصول اول به صورت بکربار تولید می شود اما برای تولید محصول دوم در همان سال نیاز به گرده افشانی توسط زنبور انجیر (Blastophaga psenes) می باشد.