خرید نهال

تغذیه موز

ازت: ازت، بعد از پتاسیم دومین عنصر با اهمیت جهت رشد و تولید موز است. ازت از طریق تاثیر بر تعداد ردیف‌های موز و میوه های هر خوشه، اندازه میوه و زن آن، بر وزن خوشه اثر می گذارد. این عنصر همچنین از طریق کاهش قند کل، کل مواد جامد محلول و افزایش اسیدیته بر کیفیت میوه اثر می گذارد. کمبود ازت باعث کندی رشد و تولید برگ های رنگ پریده، کاهش سطح برگ، کاهش تولید برگ و تولید دمبرگ کوتاه و باریک می شود. همچنین ریشه ها باریک و تعداد پاجوش ها کم می گردد. کمبود ازت باعث افزایش جذب فسفر می شود. مصرف بیش از اندازه ازت نیز باعث کاهش استحکام ریزوم، کاهش جوانه زنی خوشه ها افزایش غیر طبیعی عرض پنجه ها کاهش درجه مرغوبیت میوه و کیفیت نگهداری و انتقال آنها می شود (شکل ۴۳). به منظور تأمین ازت مورد نیاز در طول رشد گیاه و به حداقل رساندن هدر رفت کوده ای از ته، باید آنها را در مقادیر کم و به صورت متناوب با فاصله زمانی مناسب به کار برد. طول دوره رشد گیاه با کاربرد ازت تا ۲۰ درصد کوتاه می شود .

پتاس: پتاسیم عنصری کلیدی در تغذیه موز است. عمومی ترین علامت کمبود پتاسیم ظهور رنگ نارنجی متمایل به زرد در مسن ترین برگ ها بوده که باعث خشک شدن سریع این برگ ها می شود. رگبرگ میانی انحناء پیدا کرد به طوری که نوک برگ ها به طرف پایه گیاه متمایل می شود. اثرات دیگر کمبود پتاسیم حالت فشردگی گیاه، تاخیر در گل آغازی، کاهش تعداد میوه در ردیف های موز، کاهش تعداد ردیف های موز در خوشه و مخصوصا کاهش اندازه میوه است. به طور کلی عدم تامین مقدار کافی پتاسیم برای گیاه موجب تولید میوه های نازک و خوشه های شکننده می شود . مصرف پتاسیم باعث تحریک جوانه زنی زود هنگام شده و دوره زمانی مورد نیاز برای رسیدگی میوه را به میزان قرار قابل توجهی کوتاه می کند. همچنین تعداد دست ها در هر خوشه و اندازه انگشت ها را افزایش می دهد و کیفیت، مطلوبیت، شیرینی و عمر ماندگاری میوه را بالا برده و باعث افزایش مقاومت آنها نسبت به بیماری قبل از بلوغ می شود. اگر چه رشد زود هنگام می تواند مطلوب باشد ولی پس از مدتی برگ های مسن تر در نوک و حواشی زرد شده و در نهایت تمام برگ زرد می شود.

در کمبود پتاسیم تعلاد اندکی برگ روی ساقه کاذب ظاهر می گردد و خوشه های ناقص روی ساقه کاذب فاقد برگ تولید می شوند. محدوده مناسب کاربرد پتاس 500-250 گرم در موزهای پا بلند و قوی و 200-100 گرم برای انواع پا کوتاه است .

فسفر: فسفر در دوره های مختلف رشد گیاه اثرات متفاوتی دارد. در گیاهان جوان فسفر مقدار ریشه را افزایش داده و در اثر ازدیاد تعداد و حجم ریشه در زمین، مقدار زیاد تری مواد غذایی جذب شده و باعث تقویت و رشد سریع درخت موز می شود. در درختان مسن (بارده) طول مدت زایشی یا میوه دهی کوتاه شده، به عبارتی محصول زودرس می شود. نیاز موز به فسفر خیلی زیاد نبوده و علائم کمبود به ندرت در مزرعه دیده می شود. معمولا علائم کمبود فسفر در ابتدای رشد محصول مشاهده نمی شود. بیشترین جذب فسفر در مرحله رویشی زمانی که گیاه 2 تا 5 ماه سن دارد اتفاق افتاده و بعد از گلدهی همه عضو ها فسفر خود را به اشتراک گذاشته و به طرف خوشه در حال رشد حرکت می دهند. وجود فسفر برای سلامت ریزوم و استحکام سیستم ریشه ضروری است. کمبود فسفر باعث کاهش رشد، رنگ پریدگی برگ ها، سوختگی شدید حاشیه برگ ها، چروکیدگی برگ های پیر ، توسعه ناچیز ریشه و پوسیدگی ریزوم می شود. فسفر برای گلدهی مطلوب بوده و رسیدگی میوه را تسریع می کند. زیادی فسفر باعث خمیدگی پنجه ها می شود.

روی: بخشی وسیعی از گزارشات کمبود عناصر کم مصرف در موز مربوط به روی بوده و اغلب کمبود آن با آلودگی‌های ویروسی اشتباه می شود. کمبود روی در خاک های با pH بالا یا آهک بالا بسیار معمول است. روی نسبتا متحرک بوده و از برگ های مسن به برگ های جوان منتقل می شود. علائم مشخصه کمبود در برگ های جوان ظاهر شده و برگ ها از نظر اندازه کوچکتر و نیزه ای شکل می شوند. برگ های تشکیل شده مقادیر زیادی رنگدانه آنتوسیانین در لایه زیری خود داشته و حالت برافراشته خود را از دست می دهند.

برگ های افراشته به طور متناوب دارای نوارهای کلروزه و سبز هستند و در بعضی مواقع میوه پیچ دار، کوتاه و نازک و به رنگ سبز روشن دیده می شود. به منظور رفع کمبود این عنصر می توان از محلول پاشی سولفات روی باغلظت 5/0 درصد (نیم کیلوگرم در ۱۰۰ لیتر آب) استفاده کرد.

آهن: کمبود آهن در خاکهای قلیایی مشاهده می شودو در شرایط خشکسالی این کمبود بیشتر نمایان شده و باعث کلروز برگ های جوان می شود. آهن در گیاه به سرعت قابل انتقال است. علائم معمول کمبود آهن زردی بین رگبرگ ها در برگ های جوان است و در کمبود شدید به تدریج تمام پهنک برگ کلروزه می شود.کلروزه در بهار و پاییز بحرانی تر از تابستان بوده و در شرایط خشک بسیار مشهود است. با کاربرد سولفات آهن ممکن است در برگ ها باعث بروز رنگ زرد متمایل به سفید شود. با کاربرد سولفات آهن این علائم از بین می رود. برای رفع کمبود می‌توان از محلول پاشی سولفات آهن با غلظت 5/0درصد (نیم کیلوگرم در ۱۰۰ لیتر آب) استفاده کرد.

کلسیم: اعتقاد بر این است که علائم برگ میله ای ناشی از کاهش موقتی کلسیم در نتیجه شتاب ناگهانی در سرعت رشد گیاه است که تحت تاثیر موقعیت مکانی محصول بروز می نماید. در شرایط کمبود، کیفیت میوه پایین بوده و پوست میوه در زمان رسیدن شکاف بر می دارد. رفع علائم کمبود کلسیم در موز با محلول پاشی کلرید کلسیم (CuCl2) با غلظت 5-5/2 درصد (۵-5/2 کیلوگرم در ۱۰۰ لیتر آب) امکانپذیر است.

 منیزیم: کمبود و بیش بود منیزیم در موز از کشور های زیادی گزارش شده است. کمبود معمولادر مناطقی که موز برای 10 تا 20 سال بدون کاربرد کود منیزیمی کشت شده و یا مقادیر زیادی کود پتاسیمی در طی چند سال داده شده اتفاق می افتد. دامنه وسیعی از علائم برگی به کمبود منیزیم نسبت داده شده که شامل ایجاد زردی تا نزدیک رگبرگ میانی، تغییر در آرایش برگ، دمبرگ های با لکه های ارغوانی و جدا شدن نیام از شبه ساقه است. معمول ترین علائم مزرعه ای کمبود به صورت سبزی حاشیه برگ های مسن و هم زمان کلروزه شدن منطقه بین حاشیه و رگبرگ میانی است. کمبود منیزیم را می توان از طریق محلول پاشی با سولفات منیزیم و با غلظت 2 درصد ( 2 کیلوگرم در 100 لیتر آب) بر طرف نمود .

منگنز: یک مشخص گیاه موز سطح بالای منگنز در آن است که در بعضی مواقع بیش از ۶۰۰۰ پی پی ام منگنز در برگ ها یافت شده است. مشکلات حاصل از بیش بود منگنز در موز در سطح دنیا بیشتر از کمبود آن است. غلظت بالای منگنز می تواند ناشی از اسپری قارچ کش ها و یا غلظت بالای منگنز قابل استفاده در خاک باشد. علائم آن ایجاد لکه هایی به رنگ آبی کمرنگ و مخطط شدن دمبرگ ها و رگبرگ های میانی است. جهت رفع کمبود منگنز میتوان چند بار محلول پاشی هفتگی با سولفات منگنز با غلظت یک درصد (یک کیلوگرم در هر ۱۰۰ لیتر آب) انجام داد .

گوگرد: علائم کمبود آن در برگ های جوان با ظهور رنگ زرد مایل به سفید همراه است. با پیشرفت کمبود بخش های نکروزه روی حاشیه برگ ها ظاهر شده و آوندها کم ضخامت می شوند که در بعضی مواقع مشابه کمبود بر و کلسیم است. مورفولوژی برگ تغییر کرده و برگ های کم عرضی ظاهر می شوند که با علائم کمبود بر و کلسیم تشابه داشته و با توقف رشد، خوشه کوچک و یا بسته می شود. غلظت گوگرد کمتر از حدود ۲ پی پی ام و بالاتر از حدود ۵ پی پی ام در محلول خاک باعث کاهش رشد و افزایش غلظت ازت در برگ ها می شود. اثر گوگرد بر کارایی و عملکرد ازت در نتیجه اثر اصلاحی است که بر پخش ازت در گیاه دارد. .

بر: علائم کمبود آن شامل کاهش سطح برگ، پیج خوردگی و بد شکل شدن پهنک و بطور خیلی مشخص نوارهای عمود بر آوند ها روی سطح پائینی پهنک است. مشابه کمبود گوگرد و کلسیم ممکن است برگ های جوان پهنک ناقص داشته باشند. ضخیم شدن آوندها و جلوگیری از توسعه ریشه و گل و نرده ای شدن حاشیه برگ به عنوان علامت کمبود بر گزارش شده است. سرعت جذب بر در کل دوره زندگی گیاه موز ثابت و حدود ۴۰ میلی گرم بر در هر ماه می باشد. در موز رقم والری غلظت مناسب بر در خاک در دامنه ای از 1-1/0 پی پی ام توصیه شده است. محلول پاشی با 600 گرم اسید بوریک در 500 لیتر آب جهت رفع کمبود این عنصر موثر است.

سدیم و کلر: موز به شوری نسبتا مقاوم است. رشد گیاه در غلظت کل ۵۰۰ – 100 پی پی ام نمک های محلول مطلوب است. غلظت ۱۰۰۰-۵۰۰ پی پی ام به طور  قابل ملاحظه ای گیاه و میوه را تحت تاثیر قرار داده و بالای غلظت 1000 پی پی ام گیاه توقف رشد پیدا کرده و می میرد. خاکهای شور باعث بروز کلروز حاشیه ای می شوند که به حالت نکروزه در آمده و باعث توقف رشد و تولید میوه های ریز و بدشکل می شود. در مناطقی که در آنها احتمال سمیت کلر وجود دارد ممکن است رشد پاجوش کاهش یافته و میوه پر نشود.