گیاهشناسی گواوا
گواوا بانام علمی .Psialium guajava L یکی از معروف ترین میوه های مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا و متعلق به خانواده Myrtaceae است .
گواوا درختچه ای است که در شرایط رطوبتی بالا تا ارتفاع ۹-۶ متر با تنه ای به قطر 30سانتی متر یا بیشتر نیز رشد کرده و گسترش می یابد. با هرس و تربیت مناسب شاخه ها، می توان درختی با تنه منفرد ایجاد کرد. پوست تنه آن صاف، ولی پوسته پوسته و به رنگ قهوه ای مایل به سبز تا قهوه ای است . شاخه های انعطاف پذیر بوده و از این رو به ندرت به وسیله باد شکسته می شوند. شاخه های جوان سبز رنگ و چهارگوش هستند(شکل ۵۰). برگها ساده، متقابل، کشیده و تخم مرغی شکل به طول ۱۸-۱۰ سانتیمتر، در سطح فوقانی صاف و در سطح زیری. زیری کمی کرک دار با رگبرگهای برجسته می باشند .
گل ها به صورت منفرد یا خوشه های متشکل از ۲ تا ۳ گل در محل اتصال برگ به شاخه های سال جاری ظاهر می شوند. گلها کامل، دوجنسی، سفید رنگ قطر 5/3-5/2 سانتیمتر با ۵-۴ گل برگ، پرچم های فراوان و یک خامه به همراه کاسه گل که به شکل دایره ای بوده و در هنگام شکفتن به ۴ یا ۵ قسمت تقسیم می شود(شکل ۵۱). تخمدان زیرین با ۴ یا ۵ برچه که هر کدام شامل تعداد زیادی تخمک بوده و تمکن آنها محوری است. مورفولوژی گل برای خود گشنی بسیار مناسب و مطلوب است. ولی دگرگشنی قابل ملاحظه ای در آن اتفاق می افتد. زمان شکفتن گلها، ۵ تا ۷ صبح بوده که البته بستگی به درجه حرارت و رقم دارد. کاسه گل یک روز جلوتر شکافته شده و کاسبرگ ها نمایان می شوند. معمولاً بساک ها هنگام شکوفایی گل یا کمی قبل از آن شکفته می شوند. در مناطق مختلف پرورش گواوا در جهان اوج گل دهی در یک یا چند زمان خاص از سال به وقوع می پیوندد. مثلاً در هاوایی و هند، دو زمان اوج گل دهی در سال مشاهده می شود. در واقع زمان های طبیعی اوج گل دهی به شرایط آب و هوایی و مدیریت باغ بستگی دارد .
میوه گواو استه ای بسیار پر بذر است که اندازه آن بین5/2 تا ۱۰ سانتی متر متفاوت است. میوه به اشکال کروی، تخم مرغی، کشیده و یا گلابی شکل بوده و رنگ آن هنگام رسیدن، زرد ولی گوشت میوه به رنگ های صورتی، عنابی روشن و سفید و یا زرد می باشد . سطح پوست میوه صاف یا نا هموار بوده و طعم و عطر آن نیز تا حدود زیادی میان توده های بذری گواوا متفاوت است . انواع میوه های بسیار شیرین و مطلوب، بسیار ترش و یا میوه های ملس (ترش و شیرین) در این این گیاه دیده می شود بوی نامطبوع میوه بیشتر در انواع ملس کاملا رسیده به مشام می رسد.
منحنی رشد میوه به صورت سیگموئید ساده بوده و رشد گوشت میوه با رشد کلی آن هماهنگ است . از هنگام شکوفایی گل تا زمان برداشت میوه نیز ۱۲۰ تا ۲۲۰ روز طول می کشد که بستگی به میزان درجه حرارت طی مدت نمو میوه دارد.
هنگامی که نیروی کار ارزان قیمت به اندازه کافی در دسترس باشد میوه های نارس برای مصارف تازه خوری با پوشش پلاستیکی ، پاکت کاغذی و یا روزنامه پوشانده می شوند تا مورد حمله آفات قرار نگیرند . این عمل در میزان رشد و کیفیت نهایی میوه تأثیر نمی گذارد.