تکثیر کنار
تکثیر از طریق کنار:
بذرکنار درون هسته میوه قراردارد.هسته کنار بسیار سخت و از نظر اندازه متفاوت میباشد ودرسطح اندازه ی بیرونی ان دارای برجستگی های است .هرهسته حداکثر حاوی 3بذر است.نهال های بذری کنار را می توان از طریق کاشت هسته تولید کردولی دراین حالت نه تنها درصد سبز شدن بذور کم خواهد بود بلکه مدت جوانه زنی بذور طولانی (4هفته) ونهال های حاصله ضعیف هستند.تکثیر از طریق بذر به دلیل تفرق صفات که غالبا توام بابروز صفات نامطلوب می باشد در کاشت کناری کنار مورد استفاده قرار نمی گیرد.هسته کناررامی توان از طریق مکانیکی(شکستن باسنگ یا وسایل دیگر به گونه ای که به بذر اسیبی نرسد)یا شیمیایی حذف نمود.بذر کنار به دلیل داشتن درون بر(اندورکاپ)سخت به 4-3هفته زمان جهت جوانه زدن نیاز دارداما باتکینیک های نظیرایجادخراش در سطح درون بر(اندوکارپ).استفاده از ترکیباتی نظیر بوتریک اسیدوجیبرالیک اسید زمان جوانه اسید کاهش می یابد قرار دادن بذور یک ساله کنار به مدت 24ساعت در اب و بعد از ان کشت در خاک شنی مرطوب به صورت استراتیفیکاسیون باعث زود جوانه زنی بذور می گردد.عمق مناسب جهت کاشت بذرکنار عمق 2سانتی متری خاک است.بذور خارج شده از هسته درمدت یک هفته جوانه می زنند.بذور کنارتکثیری باید از میوه های رسیده که مدت زمانی را باید پس از رسیدن گذرانده باشند انتخاب شوند.2-1ماه بعد از اینکه بذر از هسته استخراج گردید قوه نامیه ان افزایش می یابد.بذوری که یک سال از عمر ان ها گذشته باشد بهتر ازبذور تازه سبز می شوند.بیشترین رشد نهال در بذر های که به مدت 8ماه انبار شده اند مشاهده شده است .اگر بذور بیشتر ازیکسال نگداری شوند قوه نامیه ان ها کاهش می یابد قراردادن بذور در اب به مدت 24 باعث افزایش درصد سبز شدن ان ها می شودپایه های مورد نیاز جهت پیوند زنی از کاشت بذور ارقام خوروی قوی وسالم تولید می شوند.درخت مادری که از بذران جهت تولید پایه بذری به منظور تکثیر استفاده می شود باید دارای ویژگی های زیرباشد.1-دارای اسکلت وتنه ی قوی باشد-2-اری ازهرگونه افت وبیماری باشد3-سن ان بیش از 15سال بوده وکمیت وکیفیت میوه ان خوب باشد.تکثیر از طریق بذر به دو عامل بلوغ کامل میوه ووجوددرخت سالم وقوی بستگی دارد.بذور باید از میوه های رسیده روی درخت جمع اوری شوند.هسته های بذور جمع اوری شده از زیر درخت در بیشتر موارد دارای قوه نامیه ی کم هستند.حدود70-50درصداز هسته های بذر فاقد قوه نامیه هستند.جهت جدا سازی این گونه بذوراز بذور دارای قوه نامیه خوب می توان انها را در اب نمک 15درصد قرارداد.
بذور کنار اگر در شرایط خشک نگهداری شوند قوه نامیه خود را به مدت5/2سال حفظ می کنند.نهال هایی بذری گونهz.mauritiana نمی توانند عمل جابجایی را تحمل نمایند از این رو عملیات کاشت بذر باید در زمین اصلی انجام وسپس عملیات پیوند روی ان ها انجام شود .به خاطر رشد کم ورفتار رشد گسترده ومنشعب گونهz.nummulari پیوندک پیوند شده روی این پایه در مقایسه باسایرگونه ها رشد کمی دارد.
احداث خزانه کنار
خزانه را می توان در مناظر یا هر محل قابل دسترس دیگر احداث کرد.از احداث خزانه در محل های باتلاقی یامحل های مستعد باتلاقی شده اند باید پرهیز کرد.چون نهال های کنار درمقایسه بادرختان بالغ مستعد حمله ی حیوانات از جمله بز هستند بنابراین در اطراف خزانه باید حفاظ ایجاد گردد.همچنین درختان جوان کنار به اب بیشتری نیاز دارند لذا باید منبع اب قابل دسترس در نزدیکی خزانه وجود داشته باشند. بسته به نوع موادقابل دسترس وزمان دراختیار می توان خزانه ی بسیار ساده یا پیشرفته احداث کرد. بذرو می توان درون گلدان کاشت وگلدان هاراروی بنچ قراردادویا می توان درون گلدان کاشت وروی زمین قرارداد ویا اینکه به طور مستقیم درون بستر خاک خزانه وزیر سایبان کاشت در حالت کاشت درون گلدان،گلدان ها باید در گروه های 4ردیفه گروه بندی شوندو20سانتی متر فضا بین هردو گروه چهار ردیفه جهت عملیات داشت منظور گردد.میبایست درهرگلدان 2بذرودرعمق 2سانتی متری کشت شودگلدان ها تا زمان سبز شدن بذروبه طور مرتب ابیاری شوند.درحالت کاشت بذرو در زمین خزانه،فواصل کاشت30سانتی متر میباشد.بهتریندماجهت سبز شدن بذرو30درجه سانتی گراد است.در دمای کمتر از 25درجه سانتی گراد درصد جوانه زنی بذرو کاهش قابل توجهی خواهد داشت.بهترین زمان جهت کاشت بذرو در مناطق گرم سیری ونیمه گرم سیری فصل بهار وتابستان است.جهت جلوگیری از رشد علف های هرزمی توان سطح کف خزانه را با پوشش پلاستیکی پوشاند.بذرومی توان در گلدان های پلاستیکی،سفالی و یا حلب از جنس قلع ویا گلدان های ساخته شده از مواد طبیعی مثل برگ موزوحصیر(برگ نخل)کاشت.چون ریشه ی اصلی کنار دارای رفتار رشد عمودی است بهتر ا ست قسمت ته گلدان ها بازباشددرصورتی که ته گلدان باز نباشد ممکن است نوک ریشه پیچ بردارد که در این حالت،پس از انتقال نهال به زمین اصلی رشد ان کند وریشه ها دارای رشد سطحی خواهند بود.گلدان ها باید حداقل 25سانتی متر طول و10سانتی متر قطر باشند.بهترین بسترجهت کاشت شامل مخلوطی از خاک رس،ماسه وکود حیبوانی کاملا پوسیده در مقادیر یکسان است.وجود شوری دربستر کشت ممکن است باعث تخییر یا توقف جوانه زنی بذور گردد.
تکثیر رویشی کنار
در تکثیر غیر جنسی کناری می توان از روش های خوابانیدن،قلمه زدن و پیوند استفاده کرد اما متداول ترین روش تکثیر تجاری کنار پیوند می باشد.در بین انواع روش های پیوند ،پیوند جوانه به دلیل درصد مووفقیعت بیشتر ،اسان بودن وارزان بودن متداول تر است.دربین روش های پیوند جوانه،پیوند پوستی (به ویژه نوعi،T )وپیوند نوع وصله ای از درصد مووفقیعت بالاتری برخوردار هستند.براساس تقویت تحقیقات تراهی وهمکاران(1386)مناسب ترین زمان پیوند کنار در استان خوزستان شهریور ماه با 26/80 درصد گیرایی و بهترین روش پیوند،روش پیوند تی معکوس با 15/86 درصد گیرایی پیوندک ها بوده است ..پیوند جوانه باید در فصل رشد گیاه انجام شود.با انجام عملیات هرس شدید می توان گیاه را وادار به تولید شاخصار های جوان به منظور تامین پیوندک که مورد نیاز کرد...جونه های موجود در قسمت انتهای شاخه های جوان نابالغ هستند وجوانه های موجود در قسمت قاعده شاخه نیز بیش از اندازه بالغ هستند ونباید به عنوان پیوندک مورد استفاده قرار گیرد. پیوندک را باید از جوانه های بالغ و متورم(بازنشده)قسمت وسط شاخصار های جدیدانتخاب کرد.پیوندک های تهییه شده از شاخه های گلدار از مووفقیعت کمی برخوردارهستند.پیوندک تهییه شده ،بایددرشرایط تهویه مناسب ودر پارچه های مرطوب ویا درون خزه ی مرطوب اسفا گنوم مرطوب و در کیسه های پلاستیکی نگهداری شوند.عملیات پیوند برروی پایه ی بذری بایدتا حد ممکن نزدیک به سطح زمین انجام شود تا مانع رشد شاخه های جدید برروی پایه ی بذری گردد.قبل از عملیات پیوند نهال های بذری در زمین اصلی ،باید شاخه های اضافی روی تنه ی اصلی تا ارتفاع30-45سانتی متری درسطح زمین قطع شوند.همچنین 8-15هفته پس از عملیات پیوند زنی میبایست شاخه های اضافی و قسمت انتهای (بالاتراز محل پیوند)قطع شوند. تکثیر از طریق پیوندلوله ای مشکل بوده ونیاز به پایه وپیوندک بازخامت یکسان وکاملا نرم و اب دار دارد.انتخاب زمان مناسب پیوند به فاکتور های نظیر درجه حرارت،رطوبت نسبی هواووجود پیوندک بستگی دارد.بهترین دما جهت پیوند زنی 30-34درجه است. گیرایی پیوندک در دمای 20-18درجه ی سانتی گراد کاهش می یابد در مطالعات انجام شده در کشور هند ،دردرجه ی حرارت5/33-1/33درجه ی سانتی گراد و رطوبت نسبی 48-45 درصد گیرایی پیوندک حدود 80درصد بوده است.دراتخاب درخت مادری جهت تهییه پیوندک باید نقاط زیر را رعایت کرد:
1-نوع درخت مادری مشخص باشد ودرخت مورد نظر دارای الگوی مشخص از نظر گلدهی ومیوه دهی باشد2-درخت مادری عاری از هرگونه افت وبیماری باشد 3-اطلاعات مربوط به ویژگی های کمی و کیفی میوه ی ان به مدت 5سال ثبت شده باشد.تکثیر رویشی در تمام ایام سال امکان پذیر است بااین حال .جود پیوندک بستگی به مرحله ی رشد گیاه مادری دارد.