آناناس - PINEAPPLE
نام علمی: ANANAS COMOSUS
خانواده: BROMELIACEAE - آناناس
بومی منطقه: برزیل
نام های دیگر:abacaxi ، annachi pazham ، ananas ، nanas[Ananas comosus]
خاک و تغذیه آناناس: خاک های لومی شنی با زهکش مناسب
دمای ایده آل محیط آناناس: 20 تا 26 درجه سانتیگراد
آبیاری و رطوبت آناناس: کمی مرطوب
نور محیط آناناس: زیاد
خصوصیات گیاهشناسی آناناس
آناناس میوه ای است گرمسیری از خانواده برومیلیاسه(Bromeliaceae) که تا کنون ۱۸۰۰ گونه از آن در ۴۶ جنس شناسایی شده است. گیاهان این خانواده دارای صفات مشترکی می باشند از جمله این خصوصیات می توان به تشکیل برگ بر روی ساقه ای کوتاه و فشرده (حالت روزت) اشاره کرد که وسط آنها حفره ای به وجود می آید که ساقه گل دهنده از میان آنها ظاهر می شود. گل ها بسیار زیبا و جذاب هستند و درخشندگی آنها در کنار جذابیت برگ ها خودنمایی می کند. همه آنها ریشه گوشتی دارند ولی مقدار زیادی از آب مورد نیاز خود را از طریق آب جمع شده در حفره وسط برگ ها جذب می کنند که اهمیت وجودی ریشه ها را کم رنگ می کند، بطوریکه می توان تا ریشه دار شدن اندام های گیاه در زمان تکثیر آب مورد نیاز گیاه را از طریق حفره میانی برگ ها تأمین کرد. این موضوع در نهال های به وجود آمده از بذر نیز دیده می شود بطوریکه ریشه های اولیه عمر زیادی ندارند و از بین می روند و ریشه های ثانویه که قدرت انشعاب و نفوذ بهتری در خاک دارند جای آنها را می گیرند و رطوبت مورد نیاز از حفره میانی تأمین می شود.
قسمت فوقانی برگ ها قرمز ابلق و زیر آنها خاکستری مایل به نقره ای است. در بعضی ارقام، کناره و زیر برگ دندانه دار است. حالت قرار گرفتن برگ ها مارپیچی است بطوریکه برگ اول و سوم بر روی یکدیگر قرار می گیرند (در کشور فیلیپین از فیبر موجود در برگ آناناس نوعی پارچه تهیه می کنند). حداکثر ارتفاع بوته یک متر که با گذشت زمان بوته پهن می شود و تا ۵/۱ متر مربع فضا را اشغال می کند که می تواند ناشی از تولید پاجوش باشد. در حال حاضر مزارعی در دنیا وجود دارد که ۳۰ سال قدمت دارند اما بهترین و عاقلانه ترین راه احیاء، احداث مجدد باغ هر ۳ تا ۴ سال یکبار است. میوه آناناس بر روی یک دمگل بلند و در انتهای ساقه گل دهنده ای به طول ۷ تا ۱۵ سانتیمتر تشکیل می شود.
تعداد گل بر حسب رقم ۱۰۰ تا ۲۰۰ عدد است که اجزاء آن مضربی از عدد ۳ شامل ۳ کاسبرگ که حفره ای به وجود می آورند که در قسمت بالایی به رنگ آبی و بنفش و در پایین سفید رنگ است که بسیار جذابند ۶ پرچم با تخمدانی تحتانی و ۳ برچه ای که هر برچه ۱۴ تا ۲۰ تخمک دارد که در دو ردیف قرار دارند. کلاله از نوع ۳ قسمتی است. باز شدن گل ها از زمان ظهور گل ۱۰ تا ۲۰ روز طول می کشد و میوه از کلیه قسمت های تخمدان، گل و نهنج به وجود می آید. دو خصوصیت در آناناس باید مد نظر قرار گیرند اول اینکه ظهور گل را می توان با اضافه کردن پودر سفید رنگ اتفون به غلظت PPM1000 در آب و پر کردن حفره وسط برگ ها جلو انداخت و سبب گل انگیزی در آناناس شده زیرا اتفون سبب آزاد شدن اتیلن و تحریک گل دهی و رشد و نمو سلول های گیاهی است.
گل معمولاً بعد از ۱۵ ماه از زمان کاشت ظاهر می شود که دو جنسی است اما میوه بدون دخالت گل نر تشکیل می شود. در ارقام دارای بذر (N2) گرده فعال است که بدلیل خود ناسازگاری عمل اخته کردن گل و گرده افشانی توسط دست از سایر ارقام سازگار انجام می شود. بهترین زمان این کار صبح زود در زمان باز شدن گل ها است و این کار برای تهیه بذر و بررسی صفات بوجود آمده از توارث انجام می شود. نکته قابل توجه اینکه عمل گرده افشانی بر گل ها در طبیعت توسط پرندگان انجام می شود.
آناناس گیاهی علفی، تک لپه و دائمی بوده و بومی مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی می باشد. آناناس در بین گیاهان گرمسیری پس از موز و انبه مهمترین میوه بوده و بزرگترین تولیدکنندگان آن تایلند، فیلیپین و برزیل می باشند.
آناناس مثل موز یک گیاه منوکارپ است (یعنی بوته آن یک بار گل و میوه می دهد و پس از آن از بین می رود و میوه در سال های قبل روی شاخه های فرعی به وجود می آید.
میوه آناناس در سال دوم بعد از برداشت تولید می شود که اصطلاحاً به آن محصول اصلی می گویند. محصول دوم و سوم راتون نام دارد.
بزرگترین میوه ها و بیشترین محصول مربوط به محصول اول است و محصول اول روی شاخه های اصلی بوجود می آید.
طول کاشت تا برداشت اولین محصول آناناس بسته به شرایط مختلف بین ۱۵ تا ۲۲ ماه طول می کشد.