خرید نهال

سرشاخه کاری مرکبات

سرشاخه کاری (Topworking or Reworking) با هدف جایگزینی درختان مرکبات با ارقام جدید و متفاوت با رقم قبلی است. که گاهی با توجه به تغییر نیاز بازار ضرورت دارد. این عمل فقط  در درختان سالم و با استفاده از جوانه چوبی (Budwood) با کیفیت خوب و عاری از آفات و بیماری ها خصوصا ویروس ها انجام می شود . از این روش همچنین در اصلاح باغ های قدیمی و جایگزینی آن با ارقام جدید استفاده می شود. طبیعتا، درختان پیوندی جدید رشد رویش مناسبی خواهند داشت. چون از سیستم ریشه پایداری برخوردار بوده هر چند پیوندک جدید روی کیفیت میوه تاثیر گذار است . پیوندک جدید باید با هر دوی پایه و میان پایه سازگار باشد، عدم سازگاری باعث ترشح و خروج شیره از درخت شده که آسیب و در نهایت مرگ پیوندک را به همراه دارد. بر اساس تحقیقات انجام شده ، عمل سرشاخه کاری در پرتقال های والنسیا و ناول موفقت آمیز بوده است. اما در مقابل در لومن ها و گریپ فروت به دلیلی انتقال ویروس موفقیت آمیز نبوده و توصیه نمی شود. قطعاتی از باغ که سابقه استفاده از علف کش داشته و بقایای  آن وجود دارد ممکن است  ایجاد مشکل نماید. از علف کش ها (برماسیل یا دیورین) نباید حداقل 12 ماه قبل از پیوند ، در باغ استفاده شده باشد. باد به طور معنی داری به پیوند های جدید آسیب می رساند که استفاده از باد شکن های سریع الرشد چون سورگوم به طور یک در میان با درختان می تواند مفید باشد.

به منظور آماده نمودن درخت، در اواخر زمستان یا اوایل بهار شاخه های یک سمت درخت (شق یا جنوب) بریده می شوند. در نواحی گرم نیاز به حفظ پیوندک ها از تابش گرم خورشیداست. بدین منظور سعی می شود 1 تا 2 شاخه (پرستار) برای حفاظت آنها نگه داشته شود. این شاخه ها علاوه بر اینکه اثر وزش بادهای شدید را در اطراف پیوندک کاهش داده باعث نگهداری جریان شیره پرورده در آوند های اطراف پیوندک شده که این خود رشد پیوندک را شدت می بخشد. بلافاصله بعد از قطع شاخه ها، تمام سطح خارجی تنه با رنگ سفید پلاستیک (نسبت 1:2 آب و رنگ) یا محلول آب آهک (5/1 کیلو در آب) به منظور محافظت در برابر استابورن پوشانده می شود. این محلول نسبتا غلیظ و کرم رنگ بوده و با برس روی پوست درخت مرکبات کشیده می شود. پیوندک های چوبی یک ساله به قطر 7-5 میلی متر و طول 150-100 میلی متر همراه با 6-3 جوانه تهیه می شود. در صورت ضرورت می توان پیوندک ها را در داخل کیسه های پلاستیکی و در یخچال با دمای 5 درجه سانتی گراد نگهداری نمود. یک تا دو ساعت قبل از عمل پیوند زدن (نه بیشتر از دو ساعت) یک برش به طول 50 میلی متر در یک طرف پیوندک و یک برش کوتاه دیگر به طول 10 – 5 میلی متر در سمت مقابل آن ایجاد می شود. وقتی مواد پیوندی به باغ برده می شود با نگهداری آنها در یک پارچه مرطوب و قرار دادن آن در یک کلمن خنک می توان مانع خشک شدن و گرم شدن آنها شد.

عمل پیوند در اواخر یا اوایل بهار به محض آسان پوست دهی درخت در محل برش انجام می شود. ابتدا یک برش جدید در سطح ساقه ایجاد می شود. شاخه هایی که قرار است روی آنها پیوند انجام شود، باید قطری کمتر از 150 میلی متر به دلیل زود پینه دهی داشته باشد. شاخ ها با ارتفاع 0.8 تا 1 متر از سطح زمین قطع می شوند. برش با ارتفاع بیشتر تولید درختانی با ساختار ضعیف نموده و در آینده ضرورت استفاده از نردبان جهت برداشت میوه را افزایش می دهد. معمولا از دو پیوندک در هر شاخه استفاده می شود. ابتدا یک برش عمودی به طول 70 – 50 میلی متر طوری که از پوست گذشته و بتوان به راحتی آن را کنار زد ایحاد می شود. سپس پیوندک را به آرامی در زیر پوست قرار می دهند. با استفاده از نوار های پلاستیکی به عر ض 25 میلی متر محل پیوندک ها محکم بسته می شود. تمام ناحیه پیوندی و محل برش با پاشش قارچ کش در برابر نفود قارچ ها محافظت می شود. در پایان کار ، پیوندک و  بخشی از تنه شاخه بوسیله کیسه های کاغذی مخصوص پوشانده شده و بوسیله نخ یا سیم های با پوشش پلاستیکی محکم بسته می شوند. این کیسه ها باعث ایجاد سایه و جلوگیری از خشک شدن پیوندک می شوند.

جوانه های واقع در روی پیوندک های جدید، بعد از گذشت 4-3 هفته شروع به رشد می کنند. همانطور که به تدریج شاخه ها رشد می کنند، پلاستیک و کیسه های کاغذی باز می شوند. وقتی شاخه های جدید به طول 20 تا 30 میلی متر رسیدند (حدود 6-5 هفته بعد از پیوند) ، 75- 50 میلی متر از قسمت بالایی کیسه برش داده می شود. بعد از گذشت 10 – 7 روز (شاخه ها به طول 30 سانتی متر) ، کیسه ها به طور کامل برداشته می شوند. رشد پیوندک ها بایستی با هرس منظم کنترل شود. چون ممکن است وزن برگ ها باعث شکستگی پیوندک شود. عمل آبیاری و کود دهی ازته جهت رشد متعادل و کاهش اندازه درخت باید با دقت بیشتری انجام شود. شاخه های پرستار در فصل دوم و زمانی که پیوندک ها به اندازه کافی قوی شده اند، حذف می شوند. در همین فصل شاخه های جدید ، برای حفظ و داشتن فرم و شکل مناسبی از درخت، هرس می شوند..