خرید نهال

اصلاح متداول گیلاس از طریق دورگ گیری 

اصلاح متداول روشی است برای تلاقی بین دو رقم که هنوز یکی از مهم ترین روش های اصلاح اراقام جدید گیلاس است.

در مقایسه با گونه های دیگر درختان میوه گیلاس تنوع زیادی دارد، اما این تنوع به طور کامل جمع آوری و مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین استفاده از روش دورگ گیری بین ژنوتیپ ها هنوز می توان نتایج  قابل توجهی داشته باشد. از طرف دیگر منابع متنوع ژن هایی که کنترل کننده ی ویژگی های  ارقام پیوندی گیلاس هستند اخیراً شناخته شده اند. برای مثال از جمله ارقامی که دارای ویژگیهای مطلوبی می باشند می توان ارقام آدریانا و ویسکونت را نام برد که مقاومت به ترک خوردگی میوه را دارا می باشند.

اصلاح متداول درختان شامل کنترل گرده افشانی کلاله ی مادگی یک رقم (والد مادری) با گرده ی رقم دیگر (والد پدری)، جمع آوری بذرهای میوه های به دست آمده، چینه سرمایی و جوانه زنی آنها و انتخاب دقیق دانهال های قوی از میان همه ی نتاج حاصل می باشد.

اگر والد مادری یک رقم، خود ناسازگار باشد، نیازی به اخته کردن (حذف پرچم های گل) والد مادری نیست، مخصوصاً اگر هدف گرده افشانی آزاد و طبیعی باشد، اما در صورت استفاده از گرده ی یک رقم خاص برای گرده افشانی ارقام دیگر در تلاقی کنترل شده باید عمل اخته کردن گل انجام شود. همچنین اگر گیاه مادری، خود سازگار باشد اخته کردن گل باید تا قبل از مرحله ی متورم شدن غنچه ها انجام شود. برای این منظور کاسبرگ ها به همراه گلبرگ ها بعد از برش جانبی از قسمت انتهایی حذف می شوند. گل های اخته شده به دلیل این که فاقد گلبرگ هستند و شهدشان سریع تبخیر می شود به ندرت حشرات سراغ آنها می آیند. لذا معمولاً نیازی به محصور کردن گل ها با پاکت های کاغذی یا استفاده از مواد دورکننده ی حشرات نیست. اما گلهایی که باز نشده اند باید به منظور جلوگیری از تماس حشرات شوند. محصورسازی دستجات گل یا شاخه های والد مادری با پاکت یا سایر وسایل باید ک قبل از مرحله یی تورم غنچه ها صورت گیرد. برای جمع آوری گرده، شاخه های دارای غنچه ی گل در مرحله ی تورم غنچه ها، از والد پدری جمع آوری می گردند . لذا باید گل هایی که در آن مرحله شکوفا شده اند نیز حذف شوند. انتهای این. شاخه ها در داخل ظرف آب قرار می گیرد و در یک گلخانه مناسب نگهداری می شوند. در این مدت باید دقت  شود که از تماس حشرات با آنها جلوگیری شود. سپس در مرحله ی خشک شدن بساک ها دانه های گرده جمع آوری  می شوند . هنگام نگهداری شاخه های گلدار در آب ممکن است آب در اثر مواد شیمیایی آفت کش که روی سطح شاخه ها وجود دارد آلوده شود . این شاخه ها  ممکن است سموم را جذب کنند و برای جلوگیری از این مشکل بهتر است شاخه ها در آب نگهداری شوند. در یک روش دیگر شاخه های گل دهنده قبل از بازشدن گل ها محصورشده و در مرحله ی گلدهی کاملجمع اوری می شوند . در آزمایشگاه گلها به صورت منفرد از شاخه چیده شده  و بساک ها  از میله ی پرچم جدا می شوند.و در نهایت دانه های گرده از بساک ها جدا می شوند . بر  طبق تحقیقات فوگل  بهترین نتایج زمانی حاصل می شود که گل های بازشده بر روی ظرف آزمایشگاه مالش داده شوند و جمع آوری گرده  از این طریق

62

 تحقیقات سامرلند کاندا اولین رقم جهش یافته ی گیلاس را با ویژگی  متراکم بودن تحت عنوان لامبرت کمکت به دست آورد.

مراحل اصلاح به طریق پرتودهی که شامل تهیه ی مواد گیاهی مورد استفاده پرتودهی ، تیمارهای  بعد از پرتوده ی و فنون گزینش است به طور کامل توسط لاپینز بررسی  شده اند.

معمولا جوانه های موجود بر روی قسمت های یک ساله ی ارقام گیلاس بعد از اتمام دوری رکودشان موجود با اشعه ی ایکس یا گاما تیمار می شوند. پرتوهای ایکس در شدت ۱۰۰۰ رنتگن در ساعت یا کمی بیشتر استفاده می شوند و در مجموع ۳ تا ۴ کیلورنتگن  توصیه کرد . قسمتی از شاخه ی پیوندک که پیوند زده شده است باید با یک پوشش سربی در مقابل اثرات پرتو تابی محافظت شود.

به طور قطع پرتودهی یونی می تواند ارقام جهش زایی را ایجاد کند که نه تنها پاکوتاه هستند بلکه سایر صفات آنها نیز متفاوت از رقم اصلی است. در واقع تیمارهای جهش زا هنگامی که بر روی جوانه های برگی معمول به کار می روند شامل تیمار اندام های پر سلولی یا نسبتاً بزرگ گیاه هستند و در اغلب موارد موجب بروز بافت ناهمسان و تشکیل شیمر می شود. احتمال کاربرد پرتودهی یونی در کشت درون شیشه ای آزمایشگاهی که تحت عنوان جهش زایی در لوله ی آزمایش نیز مطرح می باشد می تواند تا حد زیادی فرصتی برای جلوگیری از این معایب محسوب گردد، زیرا با تیمار سلولهای منفرد گروه های کوچک  سلولى موجود در لوله ى آزمایش، احتمال بروز شیمرها کاهش می یابد. با این حال، نتایج مشابه را می توان در مرحله ی گزینش با استفاده از شاخساره های حاصل از جوانه های جانبی به دست آورد.

والتر و سوئرحساسیت به پرتودهی با اشعه ی ایکس را در لوله ی آزمایش برای قطعات سر و ته  شاخساره های همگروه های مازارد مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند که LD₅₀ (دز متوسط کشنده) برای قطعات سر شاخساره ها (1Gy=100rads=1Joule/kg)22GY و برای ته شاخساره ها، 29GY بوده است.

برای حذف فرم های نامطلوب باید یک روش گزینش خاص و دقیق صورت گیرد . این فرایند شامل مجموعه ای از تکثیر به روش جنسی (چو پیوند) بعد از تیمار پرتو دهی یونی است که معمولا بر روی قسمت شاخه ی دو جوانه اعمال می شود. پیوندک تیمار شده بر روی یک پایه پیوند زده می شود . این شاخساره ها (شاخساره های سال اول9 از جوانه های پرتو دهی شده منشأ می گیرند و سپس از جوانه های چهارم و پنجم برش می خورند . دونیتی و همکاران استفاده از جوانه های این پنجم یا ششم تا دهم را برای ایجاد چو پیوند جدید توصیه کرده اند. زیرا معمولا بیشترین تنوع مربوط به جوانه های پنجم تا دهم است در واقع اظهار داشتند که در هر جوانه ی اصلی پرتوافشانی شده حدود ۱۰ سرآغازه وجود دارد . سیمین توصیه کرده است که از ۱۱ تا ۳۰ جوانه روی شاخساره های حاصل از جوانه های اصلی پرتو افشانی شده (شاخساره های سال اول)، برای رشد مجدد و مطلوب ارقام جهش یافته با رشد کم استفاده شود.

در سال دوم رشد، شاخساره های حاصل از رشد جوانه های موجود بر روی چوب پیوندک سال اول و شاخساره های حاصل از جوانه های پیر ند شده بررسی شدند وتنوع جالب توجهی  گزینش شدند . برای اطمینان از شناسایی تمام ارقام جهش یافته ی احتمالی، عملیات مشابهی نیز برای سال سوم انجام شد.

فشار کار در مرحله ی سوم نسبتا بیشتر بوده و وقت نسبتا زبادی را می گیرد، زیرا  ارقام گزینش شده ی شیمری احتمالی جدا شوند. همچنین در مرحله ی سوم کار به دلیل دستیابی به ارقام جهش یافته  با ویژگی های میوه ای جدید مشکل تر و طولانی تر است. در این مورد زمان مورد نیاز معمولا بسیار طولانی تر  از مدت زمانی است که صرف روش رایج اصلاح ارقام می شود.

ارقام جهش یافته ممکن است از طریق کلشی سین یا سایر عوامل جهش زا نیز ایجاد شوند. اما تاکنون هیچ رقم پیوندی جهش یافته ی گیلاس با این روش معرفی نشده است.