رابطه اکسین و رشد میوه در مرکبات
کاربرد اکسین در طول دوره تقسیم سلولی تخمدان که از زمان گلدهی تا پس از پایان ریزش جودرو توسعه می یابد، رشد میوه و اندازه نهایی آن را افزایش می دهد. زمانی که اکسین در طول ریزش میوه چه ها به کار رود ، بخش اعظم معنی دار آن مربوط به تولید اتیلن تحریک شده توسط اکسین است که خود ی عامل ریزش و تنک زا است. وقتی اکسین کمی بعد از شکوفایی یا در پایان ریزش جودرو بکار رود، اثر آن بیشتر از طریق افزایش در قدرت سینک میوه چه های در حال نمو، اعمال می شود. زمان وقوع این واکنش در هر دو تاریخ مشابه است. با گذر از مرحله کندی سرعت رشد( ممکن است کمتر از دو هفته باشد) میزان رشد میوه چه ها در درختان تیمار شده با اکسین بیشتر از درختانی باشد که تا مرحله بلوغ تیمار نشده بودند.
نحوه تاثیر اکسین روی توسعه میوه چه و میزان رشد آن به طور دقیق مشخص نیست. در برخی موارد که واکنش گیاه به کاربرد زود هنگام ( زمان گلدهی) و دیر هنگام ( در پایان جودرو) اکسین با هم مقایسه شدند، مشخص گردید که اثر آن روی میزان میوه نشینی و اندازه میوه مشابه است. تکرار کاربرد اکسین، ارجحیت و برتری نسبت به یکبار مصرف آن نداشت. در زمان گلدهی و حدود 12-10 هفته قبل از شروع تشکیل آبدانک در آبدان ها، استفاده از اکسین ها دارای نتایج روشن تر ی بود. بر اسا این اطلاعات مشخص شد مه تاثیر اکسین روی رشد آبدان ها منحصرا در جهت بزرگ شدن سلول ها نیست. ثابت شده است که کاربرد دیر هنگام اکسین تقسیم سلولی را در هر دو بخش پریکارپ میوه چه ها و آبدان های کشت شده بر روی محیط کشت افزایش می دهد. جهت اطمینان از چنین نتایج، نیاز به آزمایش بیشتری است. آبدان ها نیز شکلی بسیار غیر مظم داشته بنابر این محاسبه ساخت سلول ها دشوار است. هر چند افزایش در ساخت آبدانک ، درنتیجه افزایش رشد میوه است. اما با حذف حدود 50 درصد از بافت آوند آبکش دم میوه ، هیچ اثری روی افزایش رشد میوه چه مشاهده نشد. کاربرد اکسین در زمان گلدهی و تنک کردن گلها نیز باعث افزایش رشد میوه و ایجاد رقابت بین سینکی در میوه چه ها می شود. با کاربرد در زمان جودرو تنک کردن در اثر تولید اتیلن توسط اکسین رخ می دهد. برخلاف کاربرد اکسین در زمان گلدهی که اندازه میوه را افزایش می دهد ، استفاده از جیبرلین رشد اولیه میوه چه را افزایش داده و منجر به کاهش اندازه میوه می شود.
در تحقیقی درختان انشو پیوند شده روی پایه نارنج در پایان ریزش فیزیولوژیکی میوه ( ریزش میوه های جوان با قطر 2-5/0 سانتی متر در خرداد) با اکسین های تو، فور-دی ( غلظت های 0، 10 ، 30 و 60 میلی گرم در لیتر) و اسید نفتالین استیک (0، 300، 400 و 500 میلی گرم در لیتر) محلول پاشی شدند. مصرف NAA به میزان 400 میلی گرم در لیتر ، قطر و وزن میوه و کاربرد تو، فور-دی با غلظت 30 میلی گرم در لیتر، وزن میوه را به طور معنی داری نسبت به شاهد افزایش دادند. کاربرد اکسین با هدف افزایش کیفیت میوه باید بعد از ریزش فیزیولوژیکی میوه باشد.محلول پاشی زود هنگام منجر به تنک نامطلوب میوه شده و دیر هنگام نیز منجر به حساسیت کم میوه های جوان به اکسین می شود. با هدف افزایش اندازه میوه نارنگی محلی جهرم محلول پاشی با غلظت های 0، 4، 8 و 12 میلی گرم در لیتر انجام شد . تیمار 12 میلی گرم در لیتر ، بیشترین میزان محصول و تولید بزرگترین میوه را نمود.
برخی از اکسین های مصنوعی چون تو، فور- دی اثر افزایشی روی اندازه میوه کلمانتین، ساتسوما چندین رقم پرتقال ، گریچ فروت ماش و لمون ها داشتند. کاربرد زود هنگام آن اندازه بازار پسندی میوه را افزایش داد اما عملکرد کاهش یافت. در گریپ فروت مارش کاربرد 100 میلی گرم در لیتر تو، فور-دی باعث تنک میوه ها نشد لیکن میزان افزایش در اندازه میوه مشابه با غلظت 50 میلی گرم در لیتر بود. در این آزمایش ها همچنین مشخص شد که کاربرد اکسین ها با هدف افزایش اندازه میوه باید در پایان ریزش جودرو باشد.