خرید نهال

کیفیت میوه در مرکبات

کیفیت خارجی میوه در مرکبات

 کیفیت خارجی میوه ازقبیل رنگ و شکل، تحت تاثیر عوامل محیطی قرار دارد. ترکیبی از رنگدانه های مختلف شامل کلروفیل ، کارتنوئید، آنتوسیانی و لیگوپن در تشکیل رنگ پوست مرکبات نقش دارند. اولین رنگدانه در سلول های پوست، کلروفیل است که در فتوسنتز دخالت کرده و حدود 10 درصد کربن مورد نیاز میوه را تامین می کند. وقتی میوه نزدیک به مرحله رسیدن است درصد کمتری از کربن را می سازد و بقیه کربن مورد نیاز میوه از طریق برگ ها و شاخه فراهم می شود. در مناطق مرکبات خیز هنگامی که درجه حرارت بالاست میزان کلروفیل باقی مانده در پوست میوه های پرتقال و نارنگی زیاد بوده در صورتی که به محض پایین آمدن دمای هوا و خاک از 15 درجه سانتی گراد کلروفیل کاهش پیدا می کند و کلروپلاست ها به کروموپلاست ها تغییر شکل می یابند.

مطالعه بیوساخت کروموپلاست در میوه های مرکبات همواره مورد توجه بوده است. هرچند بیشتر تبدیل کلروپلاست به کروموپلاست رخ می دهد لیکن پر واضح است که حتی در کروموپلاست های کاملا تمایز یافته ، این انتقال فرم توسط ژن های هسته و نه عوامل محیطی کنترل می شود. در مجموع به دلیل اثرات تغذیه ای ، ساز و کار های (مکانیزم) تنظیمی چون کنترل فیتوهورمونی نیز در تغییر شکل کلروپلاست ها پیشنهاد شده است. به عنوان مثال اتیلن خارجی فعالیت کلروفیلاز را افزایش داده و باعث تجزیه کلروفیل میشود. در حالیکه جیبرلین در تقابل با اتیلن سبز زدایی را به تاخیر می اندازد. بر اساس شواهد موجود ، ساکارز شکستن رنگ را تحریک نموده و اتیلن این مراحل را تسریع می کند.

رنگدانه های زرد و نارنجی و قرمز جزء رنگیزه های کارتنوئید و لیکوپن ها هستند. به محض افزایش درجه حرارت از 35 درجه سانتی گراد به بالا سنتز کارتنوئید ها کاهش می یابد. بنابراین تغییر رنگ میوه از زرد یا نارنجی به سبز، تابعی از دمای بالای محیط است. پرتقال های خونی که دارای مقادیر زیادی رنگدانه آنتوسیانین هستند، برای آنکه رنگ کامل پوست میوه ایجاد شود به مدت نسبتا طولانی نیاز به به دمای پایین دارند. علاوه بر دما، وضعیت رشد درخت نیز در تعیین رنگ پوست دخالت دارد. هر قدر رشد درخت زیاد و درخت قوی باشد، پوست میوه ها کمتر رنگ می گیرند. به نظر می رسد هر عاملی که رشد را تشدید کند، رنگ گیری به موقع پوست را به تاخیر می اندازد. طبیعی است درختانی که مقدار ازت دریافتی آنها زیاد باشد، پوست میوه آنها رنگ ضعیفی خواهد داشت. از آنجایی که نور برای سنتز کارتنوئید ها و آنتوسیانین ها ضروری است لذا رشد درخت در نقاط کم نور موجب کاهش رنگ پوست می شود.

ظهور لکه روی میوه بازار پسندی میوه ها را کاهش می دهد. این عارضه توسط عوامل بیماری زا یا عوامل محیطی به وجود می آید. عوامل بیماری زای گیاهی در شرایط نا مساعد محیطی تشدید شده و آسیب بیشتری به میوه ها وارد می کند. در مناطق مرطوب و گرم ، عوامل قارچی ، کنه ها و آفات فعالیت بیتری می نمایند. شکل میوه تحت تاثیر درجه حرارت قرار دارد. دمای بالا در طول مرحله تقسیم سلولی گریپ فروت باعث تقسیم سلولی بیشتر در نزدیک دم میوه و در نتیجه کشیدگی میوه می شود.

کیفیت درونی میوه در مرکبات

میوه مرکبات معمولا از 90-85 درصد آب تشکیل شده است. حدود 80-75 درصد مواد جامد محلول را کربوهیدرات ها تشکیل می دهند. تنظیم میزان و نحوه تجمع کربوهیدرات در میوه ، تاثیر زیادی رو کیفیت میوه دارد. از طرفی رشد میوه نیز متاثر از عواملی چون وضعیت آبی، میزان کربوهیدرات و در جه حرارت است. شدت عارضه ترکیدگی میوه یا متورم بودن میوه تا حد زیادی بستگی به میزان آب و تغییرات آن درگیاه دارد. میوه به عنوان یک مخزن آب تلقی می شود. برگ ها روی شاخه های فاقد میوه ظرف چند ساعت در شرایط تنش آبی پژمرده می شوند، در حالیکه وجود میوه مانع پژمردگی می شود.

نسبت مواد جامد محلول در ارتفاعات پایین مناطق گرمسیری ، به سرعت افزایش می یابد. در صورتی که در مناطق سرد و ساحلی خیلی کند افزایش می یابد. حداکثر تجمع مواد محلول در مرکبات مناطق مرطوب نیمه گرمسیری همراه با زمستان های گرم مثل برزیل وجود دارد . مقدار اسید در نقاط کم ارتفاع گرمسیری بستگی به سرعت 5/0 تا 2 درصد کاهش می یابد. به همین دلیل آب میوه در این مناطق ، به علت فقدان اسیدیته بی مزه است. هرچند گریپ فروت در این نواحی بهترین کیفیت را پیدا می کند . میزان کل اسیدیته میوه های مرکبات مناطق خشک ، نیمه خشک و نواحی خنک در بیشترین سطح بوده و نسبت به مناطق دیگر مرکبات خیز، خیلی کند کاهش می یابد. این کاهش اسیدیته به میزان دما و تبخیر بستگی دارد. ضمنا بعلت بارندگی های طولانی ، آّبیاری زیاد و یا انتخاب پایه خاص به میزان ناچیزی بر اسیدیته میوه ها افزوده می شود. نسبت TSS/TA به عنوان شاخص قابلیت خوراکی و حد رسیدن  استاندارد در بیشتر مناطق مرکبات خیز تلقی می شود. مثلا در مناطق پست گرمسیری ، طی 7-6 ماه نسبت TSS/TA در پرتقال والنسیا به طور متوسط 9:1 است. در  حالی که برای رسیدن به این نسبت در مناطق مرتفع گرمسیری ، 12-8 ماه زمان نیاز است. شدت نور عامل محدود کننده رشد مرکبات نیست ولی کاهش حرارت، نور و کشت مرکبات در مناطق خنک، کیفیت محصول را کاهش می دهد.

قند یکی از ترکیبات مهم تعیین کننده کیفیت میوه است. محتوی قندی میوه تحت شرایط محیطی ، نور و رطوبت خاک قابل تغییر است. درتحقیقی با کشت درون شیشه ای آبدانک های میوه ساتسوما، روند تجمع قند در آبدانک ها مورد مطالعه قرا گرفت. ریز نمونه ها  به سرعت رشد نموده و وزن آنها به 5/2 تا 4 برابر و تجمع قند به میزان 90-50 میلی گرم در هر گرم آبمیوه در کمی بیش از یکماه رسید. در این مطالعه تجمع قند فقط در میوه هایی که 51 روز بعد از مرحله تمام گل برداشت و در محیط حاوی 10 در صد ساکارز کشت شده بودند رخ داد.

در میوه های مرکبات آنزیم تعیین کننده ترکیب ساکارز در آبمیوه به طور کامل شماخته شده نیست. ساکارز به عنوان قند انتقال یافته از برگ ها در آوند های دور (Dorsal)  و یا نزدیک (Septal)  از میوه شکسته شده و سپس واردکیسه های آبمیوه (آبدان) می شود. همزمان با تجمع ساکارز در واکوئل ها ، ساخت مجدد آن در آبدان ها نیز رخ می دهد. هر چند آنزیم هایی که این مرحله را بلافاصله بعد از تجمع ساکارز تنظیم می کنند هنوز ناشناخته هستند، از طرف دیگر ترکیبات ساکارز در میوه بوسیله درجه باردهی درخت قابل تغییر است. بطوریکه وقتی باردهی با نسبت برگ به میوه (13 به 50) افزایش می یابد. میزان ساکارز نیز افزایش می یابد.

در آزمایشی عمل حلقه برداری در زمان 4-2 هفته بعد از ریزش جودرو میزان TSS و نسبت TSS/TA را افزایش داد در حالیکه حلقه برداری تابستانه تاثیری در کیفیت داخلی میوه ها نداشت. همزمان اعمال تیمار کم آبیاری ، TSS را به میزان 17-2 درصد و TA را 8-4 درصد افزایش و نسبت این دو را کاهش (7 درسد) داد. اصولا اثرات کم آبیاری روی کیفیت میوه بستگی به تراکم و طول مدت تنش رطوبتی دارد. کاهش بیاری بشتر در مراحل انتهایی دوره رشد میوه و شروع رسیدگی میوه ها از طریق افزایش در محتویات قندی و اسیدی میوه تاثیر گذار است.