خرید نهال

گل انگیزی و تمایز در مرکبات

گل انگیزی (Flower induction) با توقف یا کاهش رشد رویشی آغاز می شود. داون پورت (Davenport) و گارسیالویس و همکاران (Garcia- Luis et al.) عقیده داشتند که گل انگیزی توس سرما و تنش آبی به عنوان یک عامل مقدماتی مطرح است. پایین بودن دما برای چندین هفته ( پایین تر از 25 درجه سانتی گراد) و یا خشکی بیش از 30 روز در مزرعه ، شرایط معنی داری در القا جوانه گل خواهد بود. به همین جهت برای سالهای طولانی تنش خشکی به عنوان تیماری جهت به گل نشاندن مرکبات مورد استفاده قرار می گرفت. در ایتالیا درختان لیمو را طی تابستان در معرض یک دوره خشکی قرار می دهند. بعد از اینکه جوانه کل تشکیل شد (نمو نمی کند) اقدام به آبیاری منظم می نمایند.. گل ها در پاییز تولید شده و در تابستان بعد محصول خوب و کافی خواهند داد. به طور معمول 3 تا 4 هفته آبیاری بعد از یک تنش خشکی منجر به تولید گل می شود.

داون پورت تمایز (Differentitation) را تغییرات بافتی و مرفولوژیکی در مریستم جوانه رویشی دانست که منتهی به مریستم گل می شود. ناحیه گنبدی شکل مریستم، پهن شده و اندام زایی (Organogenesis) با تشکیل کاسبرگ های اولیه و سپس نمو گلبرگ های اولیه ادامه می یابد. زمانی که کاسه گل تشکیل شد، امکان تغییر جوانه رویشی حتی با مصرف اسیدجیبرلیک وجود ندارد. میزان نمو گل ها در زمان استراحت جوانه تا گرده افشانی مستقل از محل قرار گیری گل بوده و مستقیما به دما و قابل دسترس بودن آب بستگی دارد.

از اواسط آبان و اواسط آذر وقفه ای در رشد جوانه به صورت میکروسکوپی صورت می گیرد. در طول ماه های دی و بهمن تمایز میکروسکوپی جوانه رخ داده و در اسفند ماه جوانه گل قابل شناسایی است. گرده افشانی در اواخر فروردین و اردیبهشت انجام می شود. مشاهده این فاصله از جوانه تا باز شدن گل ها و گرده افشانی از سالی به سال دیگر متغیر بوده و با دما و میزان آب قابل دسترس ارتباط مستقیم دارد.. در شرایط طبیعی ، جوانه ها برای آغازش گل در انواع جوانه های نامناسب (Non – competent buds) ، جوانه های مناسب تحریک نشده (Competent not induced buds) و جوانه های تحریک شده (Induced buds) نمو می کنند. در درختان نارنگی ساتسوما که در فضای باز رشد یافته بودند، در طول زمستان (آذر - دی) جوانه ها در اثر تحریک سرما مراحل رشدی خود را کامل نموده و تبدیل به جوانه های کامل شدند.

این مراحل رشدی جوانه ممکن است حتی بوسیله مطالعات موفولوژیکی و هیستولوژیکی (Histological) قابل تشخیص نباشد. به منظور روشن شدن نقش هورمون های گیاهی در انگیزش جوانه گل مرکبات ، تنظیم کننده های رشد گیاهی به صورت برون زا (Exogenously) بکار برده شد. نتایج نشان داد که کاربرد جیبرلین تعداد گل ها را در گلدهی بهاره کاهش داد.

شکل- تغییرات جوانه مرکبات در ارتباط با تشکیل جوانه گل و گل دهی