خرید نهال

رشد میوه در مرکبات

در همه ارقام در مراحل اولیه نمو ، دو حالت در میوه دیده می شود. یکی گروه میوه هایی که با رشد عادی و طیبعی هستند. این میوه ها دارای میزان بالای کلروفیل در پوست بوده و کاملا به ساقه متصل هستند. دوم میوه های رشد نکرده (Non- growing) که دارای محتوی کلروفیل پایین تر در پوست،  دارای هسته و قابل ریزش هستند.

میوه های ارقام مرکبات دارای چهار مرحله رشدی هستند. مرحله اول تقسیم سلولی (Cell division phase) شدید است و بسته به شرایط محیطی و رقم 1 تا 1.5 ماه بعد از گلدهی ادامه دارد. از موقعی که گل ها میوه های اولیه را تشکیل می دهند تا اواخر پاییز مراحلی از تقسیم سلولی را پشت سر می گذارند. طی مراحل تقسیم سلولی، تمام سلول ها به جز سلول های ناحیه مرکزی افزایش پیدا می کنند. طی مرحله دوم ، سلول ها شروع به تمایز (Differentiation phase)کرده و بافت های مختلف از جمله بافت کیسه های ترشحی مخصوص عصاره را می سازند. تشکیل کیسه های آب در داخل پره ها و پوست میوه ، از جداره تخمدان منشا گرفته و توسعه می یابند. در مرحله سوم، سلول ها شروع به بزرگ شدن (Cell elongation phase) نموئه و انداره میوه به سرعت بزرگ می شود. حداکثر اندازه میوه در مرحله ای است که کیسه های آب میوه توسعه می یابند. در صد کل مواد جامد محلول (Total soluble solids TSS) نیز در این مرحله افزایش می یابد. طی این مرحله سلول ها ممکن است تا 1000 مرتبه بزرگ شوند. مدت این مرحله بر حسب رقم از زمان ریزش گلبرگ ها دو تا سه ماه برای ارقام لیمو و لایم، 6 ماه برای ارقام گریپ فروت و پرتقال برآورد می شود. برحسب شرایط محیطی منطقه، زمان مورد نیاز برای اتمام رشدمرحله سوم در مناطق پست گرمسیری 4-3 ماه و در مناطق سرد و نیمه گرمسیری تا 10 ماه بعد از گلدهی است. در مرحله چهارم (رسیدگی) (Ripening) تغییر رنگ پوست از سبز به زرد یا نارنجی مشاهده می شود. رسیدن میوه هنگامی که رنگ میوه تغییر می کند، برحسب رقم متفاوت است. در این مرحله میوه به طور کامل رسیده و با افزایش تدریجی TSS و کاهش اسید قابل تیتر (Titrable acid TA) همراه است. نسبت مناسب TSS/TA در ارقام مناطق گرمسیری بعد از 7 – 6 ماه و در مناطق مدیترانه ای مانند والنسیا بعد از 16 – 14 ماه امکان پذیر خواهد بود. نرخ رشد میوه در هر شرایط محیطی بستگی به وضعیت درجه حرارت و رطوبت خاک بویژه در مراحل 3 و 4 دارد. به نظر می رسد پیری زودرس (Early senescing) در میوه های کند رشد تحت مکانیزم بهبود سازی گدش عناصر غذایی گیاه باشد. بدینصورت که عناصر از میوه های مسن به سمت میوه های دیگر جهت تامین رشد میوه حرکت نموده و جایگیر (Relocation) می شوند. هورمون های درونزا و وازن آنها در این راستا نقش تعدیل کنندگی دارند.

عوامل ژنتیکی و محیطی در حقیقت نقش واسطه را در تنظیم ساخت و تجمع تنظیم کننده های درون زا در گل ها و میوه چه ها دارند. تجمع جیبرلین در تخمدان ها به نظر می رسد یک علامت تحریکی جهت شروع رشد تخمدان و در نهایت نمو میوه باشد. در ارقام وابسته به گرده افشانی (Polination- dependent) مانند پرتقال والنسیا ، به نظر می رسد تجمع جیبرلین بوسیله گرده تحریک می شود. در حالیکه در ارقام پارتنوکارپ چون گریپ فروت "مارش بدون بذر" (Marsh seedless) این علایم هورمونی بدون هیچگونه عامل محیطی یا خارجی ایجاد می شود.

جدول- رابطه بین اندازه میوه و مراحل رشد و نمو میوه