بیونکنولوژی
استفاده از نشانگر ها در مرکبات
چند شکلی طولی قطعات برش یافته (RFLP) در مرکبات
از این روش جهت تشخیص دانهال های جنسی از نوسلار در شرایط کشت بافت استفاده می شود. در گزارش های زیادی به کاربرد این روش جهت بررسی تنوع ژنتیکی و فیلوژنی در گونه های مختلف مرکبات اشاره شده است. محیط کشت جهت جوانه زنی جنین های نابالغ شامل محیط های کشت پایه موراشیگ و اسکوگ (MS) و یا موراشیگ و توکر (MT) همراه با غلظت های مختلفی از ساکارز و تنظیم کننده های رشد است. به طور کلی حدود 76 درصد جنین های کروی شکل (کوچکتر از 3/0 میلی متر) قابلیت جوانه زنی در محیط کشت MT حاوی 150 میلی مول ساکارز و 4/14 میکرو مول جیبرلین را دارند. توان جنین ها جهت تولید گیاه درون شیشه ای با افزایش مراحل نموی جنین ، به سرعت افزایش می یابد. این نشانگر قادر است در دانهال ایجاد نشانه هایی نمیاد که با خصوصیات مهم دانهال لینک باشد. دانهال هایی که فاقد قدرت کافی باشند، حذف می شوند. در همان نخستین سال رشد می توان توارث تعداد کمی از صفات شاخساره خصوصا صفات کمی را تشخیص داد. از این روش در تعیین نقشه ژنی مرکبات، مکان یابی ژنها و نقش یا نقش های خاص ژن مورد نظر استفاده می شود. به عنوان مثال در آزمایشی با تجزیه نتاج (80 درخت) حاصل از تلاقی با روش RFLP اقدام به تهیه نقشه ژنتیکی دو پایه ولکامریانا و نارنج سه برگ شد.
آنالیز آیزوزایمی در مرکبات
این روش به منظور طبقه بندی ارقام و گونه های مرکبات و تشخیص دورگ ها در دانهال های نوسلار مفید بوده و مورد استفاده قرار می گیرد. گرچه این روش جهت تعیین دو رگ ها خصوصا دورگ های درون گونه ای بسیار مناسب است اما قادر به تشخیص روابط قرابتی بین ارقام نیست. اغلب آیزوزایم ها چند شکلی کمتری در درون یک گونه دارند. بنابراین در این حالت دو رگ ها با استفاده از روش های آنالیز RFLP و RAPD گروه بندی می شوند.
آیزوزایم ها فرم های مختلف یک آنزیم با ماهیت پروتئینی هستند که واکنش یکسانی را کاتالیز می کنند. این مولکول ها فرآورده آلل های مختلف یک یا چند مکان ژنی بوده و بوسیله واکنش رنگی مرتبط با فعالیت آنزیمی آشکار می شوند. در حال حاضر آیزوزایم ها به منظور تشخیص دانهال های جنسی از نوسلار در مرکبات، بیشترین و رایج ترین استفاده را دارند. صحت دورگ های مرکبات بعد از تلاقی های بین جنسی (Intergeneric) و بین گونه ای (Inter specific) یا دو رگ گیری بدنی با استفاده از آنالیز آیزوزایمی تایید و قابت می شود.
DNA ی چند شکلی تکثیر شده تصادفی در مرکبات
RAPD (Random Amplified Polymorphic DNA) یک نشانگر مولکولی مبتنی بر واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) (Polymerase Chain Reaction) است. در این روش، آغاز گر های الیگونوکلئوتیدی انفرادی کوتاه، به طور اختیاری انتخاب می شوند تا مجموعه ای از قطعات DNA توزیع شده به طور تصادفی در سراسر ژنوم را تکثیر نمایند. در مرکبات روش رپید، عمدتا جهت تهیه نقشه ژنی و مطالعه روابط ژنیتیکی بین گونه ها و ارقام مرکبات به کار می رود. همچنین از این روش به طور موفقیت آمیزی جهت برآورد چند شکلی و تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ های نارنگی یا لمون و هم چنین تعیین دو رگ های بدنی در مرکبات استفاده شده است. در تحقیقی از انگشت نگاری DNA جهت تعیین و آزمون والدین مرکبات استفاده شد. بنابراین، هدف نهایی تعیین مکان های ژنی با استفاده از روش ها ی مولکولی و سپس استفاده از اطلاعات بدست آمده به منظور تعیین دو رگ های با ژن های مطلوب است و در مقابل ژن های نامطلوب حذف می شوند. در حال حاضر از تجزیه رپید و RFLP به منظور فهم رابطه پلی ژنتیکی درون جنس های مرکبات و ارتباط آنها با خانواده روتاسه استفاده می شود.