دانهال های نوسلار در مرکبات
در برخی از نهان دانگان تولید بذر به صورت غیر جنسی متداول است که به این حالت آپومیکسی (Apomixis) (نامیزیدن) گویند. در این حالت بذر به طور مستقیم از مواد سلولی کیسه جنینی ( نه از امتزاج سلول های تخمک نر و ماده) ایجاد می شوند. بنابراین بذر و گیاه حاصل از آن از نظر ژنتیکی مشابه والد مادر است. آپومیکسی باعث حفظ ژنوتیپ ارقام برتر و هم چنین بدون اینکه کاهشی در قدرت و ژنوتیپ آنها رخ دهد تولید بذوری نموده که قادر به تولید نتاج هستند.
بیشتر گونه های جنس سیتروس و برخی جنس های نزدیک به این خانواده تولید جنین نوسلار می کنند. در این حالت جنین ها با تقسیم میتوز سلول های بافت خورش و بدون دخالت گامت نر و بصورت غیر جنسی توسعه می یابند. بنابراین دانهال های نوسلار مشابه والد بذری هستند. وجود چنین جنین هایی در کنار جنین حاصل از لقاح، منجر به پدیده چند جنینی می شود. که در این حالت همزمان دو یا چند جنین در یک بذر توسعه می یابند.
جنین های نوسلار به منظور ارزیابی، اصلاح و کشت مرکبات اهمیت زیادی دارند. انجام پیوند جوانه روی این دانهال ها در مرکبات متداول استو از طرفی ازدیاد پایه های مرکبات بستگی به تولید گیاهان همگروه (کلونی) حاصل از دانهال های نوسلار دارد. بیتر نهال هایی ه در حال حاضر پرورش داده می شوند چند جنینی هستند.
چند جنینی در بذر همیشه منشا نوسلار ندارد. ارقامی که تک جنینی هستند گاهی دو جنین و یا بیشتر در هر بذر تولید می کنند. این جنین ها زیگوت های دو قلو و سه قلو هستند. وقتی این جنین ها تولید دانهال می کنند، خصوصیات پایه های حاصل از یاخته تخم را نشان می دهند. نکته قابل توجه این است که همواره تلاقی هر یک از گونه های مرکبات با ارقام و گونه های تک جنینی گرده افشان موجب می شود درصدی بذور تک جنین و حاصل از تخم، افزایش یابد.
از خصوصیات مطلوب و حائز اهمیت دانهال های نوسلار، بالا بردن قدرت عمومی، مقاومت به سرما، عاری بودن از ویروس و شبیه بودن به پایه مادری است. به منظور مقابله با بحران بیماری های ویروسی رایج در دنیا آسان ترین روش، استفاده از دانهال های نوسلار است بویژه آنکه صفات پایه مادری را نیز کاملا حفظ می نماید. قابل توجه اینکه برخی صفات دانهال های بذری مثل خارداری و دیر به گل رفتن در دانهال های نوسلار نیز دیده می شود. این صفات نامطلوب را می توان ظرف 6-5 سال از طریق هرس یا پیوند مرتفع نمود.
شناسایی دانهال های نوسلار به روش های مختلف از قبیل اسپکتروسکوپی ( نورنگاری)، گاز کروماتوگرافی، شیمیایی، استفاده از مواد رادیو اکتیو و یا کشت جنین دانهال های نوسلار امکان پذیر است. روش مزرعه ای در برخی کشور ها و از جمله ایران رایج است. با کشت بذ.ر چند جنینی در خزانه و جوانه زدن آنها، چنانچه بیش از دو دانهال تولید از هر بذر تولید شود، دانهال های با ارتفاع یکسان و مشابه، دانهال های نوسلار بوده و دانهال های دیگر قطعا حاصل از زیگوت خواهند بود.