زیست شناسی گل در مرکبات
زمان گلدهی در مرکبات به شدت تحت تاثیر عوامل محیطی خصوصا دما و رطوبت خاک است. اغلب گونه های مرکبات در نواحی نیمه گرمسیر با زمستان های سرد فقط یکبار در سال و در اوایل بهار گل می دهند. در این نواحی عمل گل انگیزی در اواسط دی ماه صورت می گیرد. گل ها در جوانه های محوری (Axillary buds) روی شاخه های رویشی (Vegetative twigs) سال جاری ( هر دو رشد بهاره و تابستانه در اواخر تیر تا شهریور) بوجود می آیند. بنابراین جوانه های گل در جوانه های 12 ماهه ( از رشد بهاره) با 6-5 ماهه ( از رشد تابستانه) اتفاق می افتد. پرتقال، گریپ فروت و دورگ های نارنگی از این حالت تبعیت می نمایند. در نواحی گرمسیر و ساحلی ممکن است درختان در طول سال چندین بار گل داده و یا اینکه دوره گلدهی بسیار طولانی داشته باشند. در لیمو و لایم ها گلدهی در دو فصل سال رخ می دهد. عواملی چون بیماری ها، بارندگی یا آبیاری بعد از یک دوره خشکی سبب تسریع گل دهی در مرکبات می شود. لیمو تاهیتی که به تنش آبی مقاوم است تعداد گل بیشتری نسبت به انواع با درجه مقاومت کمتر تولید می کند. آغازش گل ها (Initiation) در طول باز شدن جوانه (Bud sprouting)، در پاسخ به تحریک ایجاد شده توسط دماهای پایین زمستان اتفاق می افتد. دماهای سرد باعث بیداری جوانه ها از رکود و بلافاصله تحریک به گلدهی می شود. لیکن پاسخ به نیاز سرمایی (Chiling requires) توسط واکنش مریستم به رشد، کامل می شود. معمولا دماهای زیر 25 درجه سانتی گراد به مدت چند هفته جهت انگیزش جوانه های گل کافی مورد نیاز است.
گل ها در مرکبات دو جنسی (Hermaphroditc) بوده و به صورت منفرد یا گروه های کوچک در محور برگ و روی شاخه های جوان تشکیل می شوند. زمان نمو گل های موجود در یک گل آذین تاحد زیادی با هم فرق دارد. جوانه های محوری گل بعد از نمو جوانه انتهایی شروع به نمو می نمایند. گلبرگ ها ابتدا در درون جوانه و بصورت فلسی روی هم قرار دارند ولی با باز شدن و نمو گل خصوصا در مرحله بلوغ به میزان زیادی از هم فاصله می گیرند. پرچم ها و گلبرگ ها روی نهنج و درست زیر صفحه ای کوتاه و حلقه مانند تشکیل می شوند. بساک ها در کنار و یا نزدیک به سطح کلاله قرار داشته و مادگی را احاطه می نمایند. هر بساک از دو کیسه گرده تشکیل شده که به صورت طولی شکافته می شوند. تخمدان از 15-8 برچه تشکیل شده است. در مراحل اولیه رشد در داخل مادگی دیواره ای وجود دارد که در حقیقت ترکیبی از برچه های جوان است. برچه ها به تدریج به طرف بالا رشد نموده و حاشیه آنها به طرف داخل و برآمدگی مرکزی متمایل می شوند. جفت در زاویه داخلی حفره هر یک از برچه ها شروع به رشد نموده و تخمک ها را به تخمدان متصل می نماید. هر تخمک بالغ شامل ناف، خورش، کیسه جنینی با هشت سلول و دو پوشش احاطه کننده است. دانه های گرده مرکبات چسبناک بوده و گل ها توسط حشرات به دلیل رنگ جذاب و شهد زیاد، درشت بودن جام گل، عطر فراوان گل جذب شده و بدینوسیله خود گرده افشانی یا دگر گرده افشانی می شوند. در شرایط مطلوب هشت روز پس از گرده افشانی عمل لقاح صورت می گیرد اما گاهی این مدت تا چهار هفته نیز طول می کشد.
برخی ارقام دارای گرده غیر زنده (پرتقال واشنگتن ناول) بوده و تولید میوه های پارتنوکارپیک نموده هرچند که در آنها عمل گرده افشانی صورت نگرفته است. در گونه های غیر پارتنوکارپیک، حجم بالایی از رشد تخمدان بعد از یک گرده افشانی موفقیت آمیز است و شروع رشد میوه معمولا همراه با ریزش تحریکی گلبرگ ها رخ می دهد. اعتقاد بر این است که این تغییرات توسط فیتو هورمون ها تنظیم می شوند.