آبیاری درخت انار
باغ انار را بسته به زمان گلدهی و تشکیل گل غالبا تا اردیبهشت ماه آبیاری نمی کنند.
دور آبیاری در زمین های سبک هفته ای یک بار و در زمین های سنگین ده روز یک بار می باشد. آبیاری نامنظم به خصوص اگر درخت میوه داشته باشد اغلب سبب ترکیدن میوه می شود.
روش های آبیاری درخت انار:
آبیاری کرتی
آب درون کرت هایی که درختان در آنها کشت شده اند جریان دارد به طوری که تمام سطح باغ را می پوشاند. طول کرت ها بر اساس جنس خاک تعیین می شود. در این روش میزان هدر رفت آب بسیار بالا است. تماس مستقیم طوقه با آب و رشد علف های هرز از دیگر معایب این روش محسوب می شود.
آبیاری جوی و پشته
این روش آبیاری به دو طریقه، غلام گردشی و ردیفی است که به کارگیری یکی از این دو طریق بسته به مساحت باغ است.
در باغ های کوچک آبیاری جوی پشته به طریق غلام گردشی اجرا می شود در حالی که در باغ های وسیع آبیاری جوی پشته به طریق ردیفی انجام می گردد.
آبیاری تحت فشار
در روش آبیاری تحت فشار (قطره ای یا بابلر) ضمن صرفه جویی در مصرف آب و نیروی انسانی جهت آبیاری از رشد بی رویه علف های هرز نیز جلوگیری می شود.
آبیاری سفالی
در روش آبیاری زیر سطحی سفالی در لایه زیرین خاک و در فاصله 10 سانتی متری ساقه و یا تنه درخت همیشه رطوبت کافی وجود دارد زیرا کوزه در عمق 30 سانتی متری از سطح خاک قرار داده می شود و در نتیجه خاکی که ریشه گیاه یا درخت در آن قرار دارد تا شعاع 50 سانتی متری در اطراف آن همیشه مرطوب است.
نیاز آبی درخت انار :
آب مورد نیاز برای هر هکتار باغ انار را به روش سنتی تقریبا حدود 30000 متر مکعب ذکر کرده اند. آب مصرفی در روش کرتی 21000 و در روش جوی و پشته 15000 و در روش قطره ای 7000 متر مکعب در طول یک فصل رشد است.
عملیات شخم :
باغ انار همه ساله احتیاج به شخم دارد و زمان مناسب آن از اواخر پاییز تا اوایل بهار بوده و عمق متوسط مفید آن 40-25 سانتی متر است.
آزمون خاک :
نمونه خاک اغلب از افق سطحی برداشته می شود. قبل از اینکه باغ احداث شود، آزمون خاک بهترین وسیله برای مشخص نمودن مقدار آهک، غلظت کلسیم، منیزیم، پتاسیم و فسفر در خاک است.
-حدود 5/2 سانتی متری از سطح خاک را کنار بزنید بعد نمونه خاک را از عمق 30-0 سانتیمتر و نمونه عمقی را از 60-31 سانتیمتری بردارید.
- نمونه های عمق 30-0 سانتیمتری را با هم مخلوط کرده و یک نمونه مرکب بردارید و با نمونه های 60-31 سانتیمتری به همین ترتیب عمل نمایید .
ازت : N
ازت در تبدیل گل به میوه و عدم ریزش گل های ثمری موثر است البته باید نسبت به تامین میزان مورد نیاز آن به مدت یک الی دو ماه قبل از شکفته شدن جوانه ها اقدام نمود. استفاده بیش از حد از کود ازته در رنگ گیری میوه اختلال ایجاد می کند.
کودهای ازته بیشتر به صورت اوره، نیترات آمونیوم، سولفات آمونیوم در باغ استفاده می شود.
فسفر : P
در خاک های خیلی سبک سنگلاخی و شنی و یا در شرایط قلیایی شدید درختان دچار کمبود فسفر خواهند شد که در خاک سبک و شنی دادن کود فسفره ضروری است.
پتاسیم : K
اگر غلظت پتاسیم در خاک کمتر از 200 میلی گرم در کیلوگرم باشد می توان نسبت به مصرف سولفات پتاسیم به میزان 120 گرم به ازای هر درخت بارده در دو قسمت آخر پاییز و اول تابستان اقدام کرد و یا اینکه می توان یک سوم کود نیتروژنی و تمام کود فسفاته و پتاسیمی را همراه با کود دامی، حداکثر یک ماه قبل از تورم جوانه ها مصرف کرد.
در حال حاضر دو روش متداول برای پرورش و تربیت درختان انار وجود دارد :
روش تربیت چند تنه ای و روش تک تنه ای
روش تک تنه ای که شامل یک تنه اصلی با چند شاخه 3 تا 6 شاخه فرعی با ساختار گلدانی است.
در مناطقی که احتمال بروز خسارت سرما و یخبندان وجود دارد سیستم چند تنه ای توصیه می شود.
در روش چند تنه ای هرس شاخه های پایینی، شاخه های اضافی و محدود کردن تعداد تنه ها (3-2 تنه) و حذف نرک ها و پاجوش ها در طول فصل برداشت جزء اهداف اصلی این فعالیت است.
هرس فرم درخت انار:
سال اول : در فروردین ماه پس از کاشت نهال، پس از جوانه زدن باید اقدام به سربرداری انار نمود. در فرم تاج آویزان نهال ها از ارتفاع یک متری سربرداری می گردند در فرم های دو تنه، سه تنه، چهار تنه و جامی درخت از ارتفاع 30 سانتی متری سربرداری می شود.
سال دوم : در کلیه فرم های هرس فقط به شاخه های انتخابی سال قبل اجازه رشد داده می شود ودر اوایل فصل شاخه های اضافی، هرس می گردد. زمان انجام این عملیات در سال دوم به بعد بهمن ماه تا هفته اول فروردین است.
سال سوم : هرس و پاجوش ها و تنه جوش ها تا شاخه های بارده ادامه می یابد.
هرس باروری (هرس سالیانه) درخت انار:
هرس خشک : هرس خشک در اواخر زمان خواب درختان انار یعنی ماه های بهمن و اسفند و قبل از بیدار شدن درختان انجام می گیرد که شامل حذف شاخه های اضافی، خشک و سرما زده است.
هرس سبز : حداقل دو بار در سال باید انجام شود تقریبا در تمامی ماه های رشد درخت، جز (تیر و مرداد) و شامل حذف شاخه های مزاحم، نرک ها و پاجوش ها است
کنترل سرمازدگی درخت انار:
سرما در سه زمان در انار ایجاد خسارت می کند :
سرمای دیررس بهاره :
در این حالت سرمای زیر صفر به جوانه ها و شاخه های جوان درختان که در حال رشد هستند صدمه می زند . گاهی اوقات در اردیبهشت ماه با وجودی که انارها از گل در آمده و به اندازه گردو شده اند، در اثر سرمای بهاره سیاه شده است و از بین می روند.
سرمای پاییزه :
چنین سرمایی به خصوص اگر در صبح زود و توام با ریزش باران باشد، خطرناک ترین سرما برای میوه انار به حساب می آید.
سرمای زمستانه :
چنانچه سرمای زمستانه ناگهانی بوده و به 15-12 درجه زیر صفر برسد باعث خشکیدگی قسمت های هوایی درخت خواهد شد . در صورت شدت بیشتر سرما ریشه های درختان انار هم خشک می شوند.
نحوه احیاء باغ هایی که به ناچار قسمت هوایی درخت را باید کف بر نمود، به شرح زیر است :
* در سال اول به پاجوش ها اجازه داده می شود رشد و نمو کنند.
* در سال دوم نیمی از پاجوش ها را حذف کرده و نیم دیگر به رشد و نمو خود ادامه دهند تا تعادل بین ریشه و قسمت هوایی گیاه حفظ گردد.
* در سال سوم یک و یا حداکثر 3 عدد از شاخه های قوی را باقی گذاشته و بقیه حذف می گردند.
سال چهارم و پنجم : مراقبت از شاخه ها و دستک های بارده و حذف شاخه ها، پاجوش ها، تنه جوش ها و نرک ها ضروری است. با توجه به اینکه از سال چهارم و پنجم باید ارتفاع درخت نیز کنترل شود لذا شاخه های اضافی و دارای رشد عمودی حذف می گردند.