الف – شکل دهی یا فورم دهی و آرایش:
غالب درختان خزان شونده نیاز به فورم دهی و هرس متناسب خود دارند تا قادر به تولید سالیانه محصول مطلوب به لحاظ کیفی و کمی باشند. اعمال فورم دهی و هرس کیوی در جهت بهره وری حداکثر از پتانسیل باردهی دست. هدف اصلی از فورم دهی، بر پا سازی و شکل دهی شاخه های اصلی و شاخه های بارآور، جهت برقراری موازنه بین رشد رویشی و تولید میوه در طول دوره زندگی گیاه است. فورم دهی نیز موجب تسهیل عملیات مراقبت و نگهداری از قبیل، آبیاری، سمپاشی و برداشت میگردد. داربستهای محافظ بایستی قبل از کاشت نهال کیوی یا حتی الامکان سریعاً پس از کاشت بر پا گردد. هرگونه تأخیر موجب پدید آمدن اشکال در شکل دهی و هرس میگردد. سه نوع استراکچر حمایتی فنس بر پا داشته میشود:
- سیستم حصاری:
در این روش از تیرکهای چوبی، بتنی یا آهنی استفاده میگردد.
- سیستم T یا صلیب:
این سیستم متشکل از یک بازوی به طول 5/1 الی 2 متر است که به صورت عمود بر تیرکهای سیستم حصاری نصب میگردد.
- سیستم آلاچیق:
در این سیستم یک شبکه سیم به صورت مورب یا متقاطع در انتهای تیرکهای آلاچیق جهت فورم دهی شاخه های کیوی تعبیه میگردد.
پس از کاشت گیاه کیوی، اقدام به سرزنی آن از ارتفاع 30 سانتیمتری بالاتر از محل رشد جوانه میگردد تا نسبت به رشد انبوه گیاه تسریع لازم به عمل آید.
ب – هرس:
با انجام هرس از عدم تعادل محصول دهی سالیانه (یکسال زیاد و یک سال کم) جلوگیری میگردد. در سال محصول دهی کم با اینکه اندازه میوه ها متناسب و مطلوب است، لیکن راندمان محصول کم میباشد و بالعکس در سال محصول دهی زیاد، راندمان محصول زیاد ولی اندازه میوه ها کوچک و نامتناسب است به همین جهت هرس موجب افزایش بهره وری میگردد. هنگام هرس کیوی اصول زیر بایستی به طور کامل مورد توجه قرار بگیرد:
- پیچک کیوی هر ساله معادل 5-3 متر رشد مینماید، که اگر وسیله هرس تابستانه و زمستانه کنترل نگردد به صورت انبوه و غیر قابل اداره کردن در خواهد آمد.
- میوه کیوی منحصراً بر روی شاخه های یکساله حاصل از جوانه های سال قبل ظاهر میگردد.
- میوه کیوی بر روی شاخه های یکساله ناشی از جوانه اول تا جوانه ششم ظاهر میگردد.
- پیچکهای کیوی در معرض نور آفتاب قرار گرفته، میوه های با کیفیت مطلوبتری تا پیچکهای قرار گرفته در سایه تولید مینماید.
- شاخه ای که دقیقاً بعد از جوانه میوه هرس گردد، به تدریج از بین میرود.
هرس تابستانی به منظور کوتاه سازی شاخه های بارده، حذف شاخه های درهم و برهم و سایه انداز اعمال میگردد. موفقیت هرس تابستانی در انتخاب و هدایت شاخه های افقی، در بار آوری سال بعد و برخورداری پیچک کیوی از آفتاب میباشد. در هرس زمستانی، پایین تر از آخرین میوه بر روی شاخه افقی بارده، دو جوانه رویشی نگهداری و بقیه شاخه حذف میگردد. در سال دوم، این جوانه های رویشی، تولید شاخه های بارده خواهد نمود که دیگر بار بایستی در تابستان هرس گردد. هرس تابستانه از بهار شروع و تا سراسر فصل رشد تداوم می یابد. در هرس زمستانه شاخه افقی در حد نگهداری 7-5 جوانه هرس میگردد، و در تابستان رشد جدید به همان روش زمستانه مشمول هرس میگردد. کت زدن یعنی برداشتن حلقه ای از پوست شاخه پیچک جوان کیوی در فصل رشد، موجب افزایش محصول آن در فصل آتی میگردد. برای انجام این کار در ارتفاع 5/1-1 متری، از شاخه های افقی به قطر 2-4/1 سانتیمتر، نواری به عرض 4-3 میلیمتر از پوست شاخه برداشته میشود.